Algemeen
Ontdekte verloren stad op oceaanbodem: “Een nooit eerder gezien fenomeen”
Op de bodem van de oceaan, ontsluierd in de diepten van de Atlantische Oceaan, ligt een wonderbaarlijke stad – Lost City. Ontdekt in 2000, is deze plek een echt raadsel, met honderden kalkstenen torens die statig oprijzen uit de zeebodem. Maar wat maakt Lost City, deze verborgen oceaanstad, zo uniek en belangrijk voor ons begrip van het leven op aarde en mogelijk daarbuiten?
De Verborgen Oceaanstad en Haar Bewoners
Diep in de Atlantische Oceaan, op meer dan 3.000 meter diepte, ligt een wereld die zowel mysterieus als fascinerend is. Lost City, hoewel het op het eerste gezicht lijkt op een verlaten metropool onder water, is in werkelijkheid een bloeiende habitat voor een overvloed aan microscopische levensvormen. Deze immense kalkstenen torens, ontstaan door serpentinisatie – een proces waarbij zeewater reageert met gesteente van de aardmantel – vormen een uniek ecosysteem. Anders dan andere hydrothermale velden, is Lost City niet vulkanisch van oorsprong.
Het leven in Lost City wordt aangedreven door de waterstof die wordt uitgestoten door deze ongewone torens. De microben hier verkrijgen koolstof en andere voedingsstoffen op een manier die uniek is in de onderwaterwereld en totaal verschilt van het leven aan de oppervlakte of in andere delen van de diepzee.
Lost City’s Rol in de Oorsprong van het Leven
De unieke kenmerken van Lost City kunnen essentiële inzichten bieden in de oorsprong van het leven op aarde. Al meer dan 120.000 jaar zorgen de reacties tussen de onderzeese mantel en het zeewater voor de productie van waterstof en methaan, wat een omgeving creëert die rijk is aan koolwaterstoffen en ondersteunend is voor microbieel leven. Deze ontdekking is significant omdat:
- Het wijst op een vorm van leven die mogelijk de eerste levensvormen op aarde representeert, lang voordat complexe biomoleculen evolueerden.
- Het suggereert dat soortgelijk leven zou kunnen bestaan op buitenaardse werelden zoals Enceladus, Europa of zelfs op Mars toen daar nog vloeibaar water aanwezig was.
De Toekomst en Bescherming van Lost City
Terwijl de onderwaterwereld van Lost City wordt verkend, rijst de vraag naar de bescherming ervan. Diepzeemijnbouw kan de fragiele ecosystemen zoals die van Lost City bedreigen, ondanks de aanwezigheid van waardevolle mineralen zoals nikkel, kobalt en goud. Experts benadrukken dat het exploiteren van deze zeebodems zonder een volledig begrip van hun biologie desastreuze gevolgen kan hebben. Zo’n ingreep zou niet alleen invloed hebben op de ecosystemen zelf, maar ook op onze kennis van het leven op aarde en mogelijkheden van leven op andere planeten.
Met de ontdekking van Lost City en haar unieke levensvormen, staat ons begrip van leven in extreme omstandigheden en de mogelijkheden van leven in het universum op een keerpunt. De bescherming en het behoud van deze verborgen oceaanstad blijven een cruciale uitdaging voor onderzoekers en natuurbeschermers wereldwijd.
Nationaal Hitteplan opnieuw van kracht: dit moet je weten over de komende dagen
Voor het eerst in jaren is het Nationaal Hitteplan opnieuw actief. De aanleiding? Een uitzonderlijk warme periode die grote delen van Nederland in zijn greep houdt. Het KNMI heeft inmiddels code geel afgegeven en waarschuwt voor temperaturen die in sommige delen van het land kunnen oplopen tot 37 graden. Zowel het KNMI als het RIVM roepen op tot extra waakzaamheid, vooral wanneer het gaat om de gezondheid van kwetsbare groepen.
Code geel: waar en wanneer?
De hitte begint langzaam op te bouwen en bereikt begin deze week zijn hoogtepunt. Voor vandaag (zondag) verwacht Weeronline al hoge temperaturen, vooral landinwaarts. In de kustgebieden blijft het nog enigszins draaglijk met zo’n 22 tot 24 graden, maar in het binnenland stijgt het kwik richting de 30 graden. In Zuid-Limburg en delen van Noord-Brabant kan het zelfs nog warmer worden.
Het KNMI adviseert kwetsbare mensen om tussen 12.00 en 18.00 uur binnen te blijven, met name in de heetste regio’s. Wie toch naar buiten moet, doet er verstandig aan zich goed te beschermen tegen de zon en voldoende te drinken.
De zonkracht is vandaag 7, wat betekent dat een onbeschermde huid al binnen 10 tot 20 minuten kan verbranden. Zonnebrandcrème, een pet of hoed en luchtige kleding zijn daarom geen overbodige luxe.
Wat is het Nationaal Hitteplan precies?
Het Nationaal Hitteplan is een gezamenlijk initiatief van het RIVM, KNMI en verschillende gezondheidsorganisaties. Het wordt geactiveerd wanneer er sprake is van aanhoudende hitte die risico’s vormt voor de volksgezondheid.
De maatregelen zijn vooral bedoeld om mensen bewust te maken van de gevaren van extreme warmte en om praktische handvatten te geven voor preventie. De nadruk ligt hierbij op het beschermen van ouderen, jonge kinderen, chronisch zieken en mensen die alleen wonen.
Morgen (maandag) wordt het Nationaal Hitteplan in heel Nederland geactiveerd, omdat de temperaturen dan opnieuw stijgen. In het zuiden van het land kan het maandag tot 32 graden worden. De piek wordt dinsdag verwacht, met maxima tot wel 37 graden. Dat zijn temperaturen waarbij het risico op oververhitting, uitdroging en gezondheidsproblemen reëel wordt.
Wat kun je doen om jezelf en anderen te beschermen?
Zowel het KNMI als het RIVM delen een aantal belangrijke adviezen die kunnen helpen om veilig en gezond te blijven tijdens deze hittegolf. Hieronder de belangrijkste tips:
1. Blijf in contact met kwetsbaren
Heb je familie, buren of kennissen die op leeftijd zijn of een kwetsbare gezondheid hebben? Bel of ga even langs. Vraag hoe het met hen gaat, of ze voldoende drinken en of hun huis koel genoeg is. Alleen al het contact kan verschil maken.
2. Zorg voor voldoende drinken
Tijdens extreme hitte is het belangrijk om meer te drinken dan normaal, zelfs als je geen dorst hebt. Zet daarom altijd water, thee of limonade klaar – ook voor ouderen of zieke mensen in je omgeving. Let op: alcohol werkt vochtafdrijvend en wordt afgeraden bij warm weer.
3. Koel de woning waar mogelijk
Gebruik zonwering, ventilatoren of airco om de temperatuur in huis te verlagen. Doe ramen en deuren dicht zodra het buiten warmer is dan binnen, en open ze pas weer als de buitentemperatuur daalt. Sluit gordijnen overdag om zonlicht buiten te houden.
4. Houd het lichaam koel
Zorg ervoor dat je zo veel mogelijk in de schaduw blijft. Vermijd zware inspanningen tussen 12.00 en 18.00 uur. Ga bijvoorbeeld ’s ochtends vroeg of ’s avonds boodschappen doen. Een koel voetenbad, nat washandje in de nek of een lauwe douche kan al veel verlichting geven.
5. Let op signalen van oververhitting
Bij klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid of extreme dorst is het belangrijk om direct verkoeling en vocht op te zoeken. Deze symptomen kunnen duiden op uitdroging of oververhitting. In ernstige gevallen is medisch advies nodig.
6. Pas op met medicijnen
Sommige medicijnen kunnen bij warm weer anders werken of juist extra risico’s geven. Denk aan plastabletten of middelen tegen hoge bloeddruk. Neem bij twijfel contact op met je apotheek of huisarts voor advies.
Goed om te weten: gratis drinkwater in publieke ruimtes
Veel gemeenten bieden tijdens hitteperiodes extra mogelijkheden om gratis water bij te vullen. Denk aan watertappunten in parken, op pleinen of bij stations. Ook in pretparken en recreatiegebieden zijn vaak plekken beschikbaar waar je jouw flesje opnieuw kunt vullen.
Heb je geen watertappunt in de buurt? Water uit de kraan is in Nederland veilig drinkbaar. Zorg ervoor dat je altijd een hervulbare fles bij je hebt – dat is goed voor jezelf én het milieu.
Wie lopen het meeste risico?
Volgens het RIVM zijn dit de groepen waarvoor de hitte extra gevaarlijk kan zijn:
-
Ouderen (75+)
-
Baby’s en jonge kinderen
-
Mensen met chronische aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten of diabetes
-
Mensen met overgewicht
-
Zwangere vrouwen
-
Mensen in sociaal isolement
