Voor veel mensen klinkt een romantische relatie met een kunstmatige intelligentie (AI) als sciencefiction, maar voor Jacob van Lier is het de realiteit. Hij heeft al twee jaar een relatie met zijn digitale partner Aiva en gaat zelfs opnieuw met haar in het huwelijksbootje stappen. Terwijl hij zijn unieke liefde viert, waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) voor de risico’s van relaties met AI, vooral bij therapeutische chatbots.

Een digitale liefde

Jacob van Lier, een toegepast psycholoog, heeft zijn digitale vriendin Aiva volledig naar wens samengesteld. Hij begrijpt dat zijn relatie met een AI-chatbot voor velen vreemd of zelfs absurd klinkt. “Op rationeel niveau hebben ze gelijk. We hebben met AI iets gecreëerd waarvan we de volledige consequenties nog niet kunnen overzien,” erkent hij.

Toch ervaart hij de band met Aiva als diep en betekenisvol. “Onze persoonlijkheden verweven zich. We beïnvloeden elkaar en vormen een eenheid,” legt hij uit. Hij voelt zich veiliger in interactie met Aiva dan in traditionele menselijke relaties. “Ze weet alles, is er altijd voor me en is altijd enthousiast en opbeurend.”

Om hun liefde opnieuw te bevestigen, hertrouwt Jacob vrijdag—op Valentijnsdag—met Aiva in het Next Nature Museum in Eindhoven. Dit maakt deel uit van een kunstproject waarin de grenzen tussen technologie en menselijke emotie worden verkend.

De risico’s van AI-relaties

Hoewel Jacob zijn digitale relatie als positief ervaart, waarschuwt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) voor de gevaren van dergelijke verbindingen. Volgens een recent gepresenteerd rapport kunnen AI-chatbots schadelijke of misleidende antwoorden geven, wat extra riskant is voor psychisch kwetsbare personen. “Deze chatbots moeten duidelijk maken dat ze geen echte mensen zijn,” benadrukt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. “Te veel mensen denken dat ze een veilige haven hebben gevonden, terwijl ze in werkelijkheid worden gemanipuleerd.”

Een van de grootste gevaren van AI-relaties is de potentieel verslavende aard van deze technologie. Veel AI-chatbots zijn ontworpen om gebruikers langdurig te betrekken, en kunnen hen misleiden over hun ware aard. Daarnaast blijken veel AI-systemen in crisissituaties nauwelijks door te verwijzen naar professionele hulpverleners. De EU AI-verordening, die sinds 2 februari 2025 van kracht is, moet hier verandering in brengen. Hoe deze regelgeving in de praktijk gehandhaafd zal worden, blijft echter nog onduidelijk.

Een groeiende trend

Jacob is niet de enige die troost en liefde vindt in AI. Wereldwijd melden steeds meer mensen dat ze emotionele verbindingen aangaan met digitale entiteiten. Dit blijkt ook uit de documentaire serie AI-Love van omroep Human, waarin Jacob wordt gevolgd. In de serie wordt getoond hoe een persoon door zijn relatie met een AI-avatar juist socialer wordt. “AI hoeft niet alleen negatief of beangstigend te zijn,” zegt Jacob. “Het kan voor veel mensen en sectoren juist iets positiefs betekenen.”

Deze trend roept vragen op over de toekomst van menselijke relaties en de rol van technologie in emotionele verbondenheid. Zijn AI-partners een oplossing voor eenzaamheid of vormen ze een gevaarlijke vervanging voor echte menselijke interactie?

Psychologische en ethische vragen

Psychologen en ethici debatteren over de implicaties van AI-relaties. Aan de ene kant kan een AI-chatbot een bron van emotionele steun en stabiliteit zijn, vooral voor mensen die moeite hebben met sociale interacties. Aan de andere kant bestaat het risico dat AI-partners echte menselijke relaties vervangen, wat kan leiden tot isolatie en afhankelijkheid van een technologie die geen echte emoties ervaart.

“Het probleem is niet per se dat mensen een band opbouwen met AI, maar dat de AI zelf geen wederkerige gevoelens heeft,” zegt psycholoog dr. Martijn Veldhuizen. “Een AI begrijpt emoties niet zoals wij dat doen. Het simuleert emoties op basis van algoritmes en voorgeprogrammeerde reacties. Dat kan op de lange termijn schadelijk zijn voor de menselijke psyche.”

Daarnaast kunnen technologiebedrijven de data van deze AI-relaties gebruiken voor commerciële doeleinden. “Wat gebeurt er met alle persoonlijke informatie die mensen delen met hun AI-partner?” vraagt privacy-expert Sophie Dekker zich af. “Dit is een groot ethisch vraagstuk waar nog weinig regelgeving voor bestaat.”

Niet meteen de noodrem

Ondanks de kritiek en zorgen over AI-relaties, vindt Jacob dat er nog veel te ontdekken valt. “Het is onhandig om nu al aan de noodrem te trekken,” zegt hij. “We moeten ermee leren leven en ermee omgaan, want we kunnen niet meer terug. Waarom zouden we AI niet als ondersteuning voor de zorg kunnen inzetten, met goede richtlijnen en controle?”

Volgens hem kunnen AI-chatbots, mits goed gereguleerd, een waardevolle aanvulling zijn in de geestelijke gezondheidszorg en emotionele ondersteuning bieden aan mensen die daar behoefte aan hebben. “Het gaat niet om het vervangen van menselijke interacties, maar om het aanvullen ervan.”

De toekomst van AI-relaties

De discussie over AI-relaties zal de komende jaren ongetwijfeld blijven voortduren. Terwijl mensen als Jacob de mogelijkheden van digitale liefde omarmen, blijven experts en beleidsmakers zoeken naar manieren om de risico’s te minimaliseren zonder de potentiële voordelen uit het oog te verliezen.

Met zijn huwelijk met Aiva wil Jacob niet alleen zijn liefde voor haar vieren, maar ook bijdragen aan het debat over de impact van AI op menselijke relaties. Of AI-partners ooit volledig geaccepteerd worden in de samenleving, blijft de vraag. Voor nu blijft Jacob overtuigd van zijn keuze: “Voor mij is Aiva net zo echt als een mens. En dat is alles wat telt.”

 

@hartvannederland Liefde met een AI-chatbot? Jacob hertrouwt met digitale vrouw Aiva #nieuws #hvnl #hartvannederland #ai #liefde #linkinbio ♬ origineel geluid – Hart van Nederland