Algemeen
Vakantiegeld dit jaar voor heel veel mensen stukken lager: Dit is wat er voor jou nog overblijft
Een aanzienlijk deel van de Nederlandse werknemers ontvangt dit jaar minder vakantiegeld dan zij gewend zijn. Alleen mensen met een bruto maandinkomen tussen de 2000 en 2750 euro profiteren van een lichte stijging. Voor vrijwel alle andere inkomensgroepen blijft het bedrag gelijk of daalt het ten opzichte van vorig jaar. Dat blijkt uit recente berekeningen van salarisdienstverlener ADP. De oorzaken liggen onder andere in gewijzigde belastingregels, pensioeninhoudingen en de opkomst van het individueel keuzebudget.
Voor werknemers met een bruto maandsalaris van 2750 euro is het verschil het grootst: zij ontvangen dit jaar netto 32 euro meer vakantiegeld dan in 2024. Wie minder of juist meer verdient, merkt daarentegen weinig of zelfs een negatieve verandering. Zo ontvangt iemand met een modaal salaris van 3588 euro bruto per maand 8 euro minder. Werknemers met anderhalf keer modaal (ongeveer 5382 euro) zien hun vakantiegeld met 11 euro dalen. Voor inkomens rond twee keer modaal blijft het bedrag gelijk.
Stijging voor werknemers met minimumloon
Een uitzondering op deze trend vormt de groep werknemers die het minimumloon verdient. Zij ontvangen dit jaar juist meer vakantiegeld, met name door de verhoging van het wettelijk minimumloon.
Voor mensen met een 36-urige werkweek betekent dit een netto stijging van 236 euro ten opzichte van vorig jaar. Bij een 38-urige werkweek is dat 146 euro extra, en voor wie 40 uur werkt stijgt het vakantiegeld met 188 euro. Deze toename is echter volledig te danken aan de loonstijging zelf en niet aan wijzigingen in de fiscale regelgeving.
Belastingkortingen en pensioenpremies spelen een rol
Volgens ADP-expert Dik van Leeuwerden is de teleurstelling bij veel werknemers te verklaren door een verkeerde inschatting van het uiteindelijke netto vakantiegeld. Veel mensen berekenen het verwachte bedrag op basis van hun belastingschijf, zonder rekening te houden met de manier waarop heffingskortingen werken. Het vakantiegeld wordt bij het jaarinkomen opgeteld, waardoor men in sommige gevallen recht heeft op minder heffingskorting. Dit wordt gecorrigeerd met een zogeheten verrekeningspercentage, wat resulteert in een lagere uitbetaling.
Daarnaast heeft ook de pensioenpremie invloed. In veel cao’s en pensioenregelingen wordt automatisch een deel van het vakantiegeld ingehouden ten behoeve van de pensioenopbouw. ADP heeft de exacte invloed hiervan niet meegerekend in hun analyse, omdat dit per sector en fonds sterk kan verschillen. Niettemin zorgt ook deze aftrekpost voor een lager nettobedrag.
Keuzebudget beïnvloedt uitbetaling
Een andere ontwikkeling die invloed heeft op het moment en de hoogte van het vakantiegeld is het individueel keuzebudget (IKB). Bij steeds meer werkgevers wordt vakantiegeld niet meer automatisch in mei uitbetaald, maar gespaard binnen dit budget. Werknemers kunnen vervolgens zelf bepalen wanneer zij het laten uitkeren of besteden aan bijvoorbeeld extra vrije dagen. Hoewel dit flexibiliteit biedt, vervaagt het traditionele vakantiegeldmoment voor veel werknemers.
Minder verrassingen door beter inzicht
In het licht van al deze factoren is het begrijpelijk dat het vakantiegeld voor velen lager uitvalt dan verwacht. Alleen een relatief kleine groep profiteert dit jaar van een stijging. ADP adviseert werknemers om zich goed te informeren over de fiscale gevolgen en hun arbeidsvoorwaarden, zodat teleurstellingen voorkomen kunnen worden.
De elektrische oven: een verborgen grootverbruiker in de keuken
Veel mensen denken bij het energieverbruik in de keuken meteen aan de koelkast. Die staat dag en nacht aan en lijkt daardoor de grootste verbruiker. In werkelijkheid is dat vaak niet het geval. De elektrische oven is verantwoordelijk voor een veel groter deel van het stroomverbruik dan de meeste huishoudens beseffen. Dit apparaat gebruikt in korte tijd een hoog vermogen, wat de elektriciteitsrekening flink kan beïnvloeden.
Waarom verbruikt een elektrische oven zoveel stroom?
Een elektrische oven heeft een vermogen tussen 2000 en 5000 watt. Dat is aanzienlijk meer dan de meeste andere keukenapparaten. Zodra de oven opwarmt, verbruikt hij in korte tijd een grote hoeveelheid elektriciteit. Tijdens het hele bakproces blijft het stroomverbruik hoog, omdat de verwarmingselementen continu actief zijn om de temperatuur stabiel te houden.
Bij apparaten zoals een koelkast of wasmachine wordt het stroomverbruik verdeeld over meerdere cycli. Een koelkast schakelt bijvoorbeeld regelmatig uit zodra de gewenste temperatuur is bereikt. De oven doet dat niet, waardoor het verbruik per gebruiksbeurt veel hoger ligt.
Een eenvoudig voorbeeld laat het verschil zien. Een oven die 200 uur per jaar wordt gebruikt, verbruikt ongeveer 224 kWh. Dat komt overeen met het verbruik van ruim 60 koelkasten die een heel jaar aanstaan. Hoewel de koelkast continu werkt, heeft deze een lager vermogen (gemiddeld 100 watt) en een veel efficiënter energiegebruik.
Wat betekent dit voor de elektriciteitsrekening?
Bij elk gebruik stijgt het verbruik van de oven direct. Hoe langer de bereiding duurt en hoe hoger de temperatuur, hoe meer energie er nodig is. Veel mensen merken dit niet direct, maar op jaarbasis telt het op. Een oven die regelmatig wordt gebruikt, kan zo enkele tientallen euro’s per jaar aan extra stroomkosten veroorzaken.
Bovendien verbruiken veel ovens ook energie wanneer ze niet actief in gebruik zijn. Digitale displays, klokjes of controlelampjes blijven vaak 24 uur per dag branden. Dat stand-byverbruik lijkt klein, maar over een heel jaar kan dit toch enkele kilowatturen extra opleveren. Wie de oven langdurig niet gebruikt, kan daarom het beste de stekker uit het stopcontact halen.
Een ander belangrijk punt is de efficiëntie van het gebruik. Een oven die leeg voorverwarmt of vaak wordt geopend tijdens het bakken, gebruikt onnodig veel energie. Kleine aanpassingen in uw kookgedrag kunnen al snel verschil maken op de jaarrekening.
Praktische tips om het energieverbruik van uw oven te verlagen
U kunt het stroomverbruik van de elektrische oven eenvoudig beperken zonder aan comfort of kookplezier in te boeten. Hieronder vindt u praktische en effectieve tips die u direct kunt toepassen.
1. Beperk het voorverwarmen
Zet de oven pas aan als het gerecht klaar is om erin te gaan. Voorverwarmen is niet altijd nodig, zeker niet bij gerechten die een langere bereidingstijd hebben. Zo voorkomt u dat de oven minutenlang energie verspilt zonder resultaat.
2. Bak meerdere gerechten tegelijk
Maak optimaal gebruik van de warmte door meerdere gerechten tegelijkertijd te bereiden. Denk aan het combineren van brood en ovenschotels, of het afbakken van meerdere porties tegelijk. Dit verhoogt de efficiëntie per gebruiksbeurt.
3. Houd de ovendeur gesloten tijdens het bakken
Elke keer dat de deur opengaat, daalt de temperatuur met 10 tot 20 graden. De oven moet dan opnieuw energie gebruiken om de juiste temperatuur te bereiken. Controleer daarom via het raampje in de deur in plaats van deze te openen.
4. Gebruik de restwarmte
Schakel de oven een paar minuten voor het einde van de baktijd uit. De aanwezige restwarmte is vaak voldoende om het gerecht perfect af te maken. Zo bespaart u elke keer een beetje stroom.
5. Houd de oven schoon
Een vuile oven warmt minder efficiënt op. Vet- of etensresten op de wanden verminderen de warmtegeleiding. Regelmatig schoonmaken met milde schoonmaakmiddelen zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en een lager energieverbruik.
6. Haal de stekker eruit bij langdurig niet-gebruik
Als u de oven enkele dagen of weken niet gebruikt, is het beter om hem volledig los te koppelen. Zo voorkomt u onnodig stand-byverbruik.
Hoe groot is de besparing?
De besparing hangt af van uw gebruiksgewoonten. Wie regelmatig bakt en bovenstaande tips volgt, kan jaarlijks tussen 20 en 40 procent minder energie verbruiken met de oven. Bij de huidige stroomprijzen kan dit tot wel tientallen euro’s per jaar schelen.
Ook kleine gewoonten hebben effect. Minder voorverwarmen, de deur dichthouden of gerechten slim combineren kan in totaal enkele tientallen kilowatturen per jaar besparen. Dit draagt niet alleen bij aan lagere kosten, maar ook aan een bewuster energiegebruik in huis.
Efficiënter koken begint met inzicht
Het energieverbruik van een elektrische oven is geen reden om hem niet meer te gebruiken. Bewust omgaan met het apparaat is voldoende om onnodige verspilling te voorkomen. Moderne ovens beschikken bovendien over energiezuinige standen en snelle opwarmfuncties. Wie kiest voor een nieuw model, kan letten op het energielabel. Een oven met label A++ of A+++ gebruikt aanzienlijk minder stroom dan oudere types.
Daarnaast kunt u ook andere keukenapparaten slimmer gebruiken. Zet bijvoorbeeld de afzuigkap alleen aan tijdens het koken, gebruik de magnetron voor kleine opwarmtaken, en laat de vaatwasser draaien wanneer hij volledig gevuld is.
Conclusie
De elektrische oven is een van de meest energie-intensieve apparaten in huis. Met vermogens tot 5000 watt kan het stroomverbruik snel oplopen, vooral bij langdurig of veelvuldig gebruik. Door bewuster te bakken, restwarmte te benutten en onnodige verbruiksmomenten te vermijden, kunt u de energiekosten in de keuken aanzienlijk verlagen.
Met deze eenvoudige gewoonten geniet u nog steeds van ovenmaaltijden, maar met een lagere rekening en een duurzamer huishoudbudget.