Shavonne: “Door mijn obesitas word ik nergens aangenomen, dat vind ik discriminatie.”

Nadat Shavonne Patrice Owens haar baan bij een kabelmaatschappij verloor, dacht ze een nieuwe kans te hebben gevonden bij een kinderopvangcentrum in Huntsville, Alabama. Een vriend had haar aanbevolen en tijdens haar sollicitatiegesprek werd ze voorgesteld aan zowel het personeel als de kinderen.

Ondanks haar enthousiasme en opvolgende telefoontjes kreeg ze nooit een reactie terug. “Ik had ervaring in de kinderopvang en was geschikt voor de functie, maar ze vertelden mijn vriend later dat ze me niet zouden aannemen vanwege mijn gewicht,” vertelt Owens, die bijna 1.80 meter lang is en meer dan 227 kilo weegt. Tijdens het gesprek verzekerde ze hen dat ze ondanks haar gewicht gemakkelijk met de kinderen op de grond kon zitten en spelen.

Obesitas blijkt echter nog steeds een reden voor discriminatie op de werkvloer, ondanks dat veel landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, werknemers beschermen tegen discriminatie op basis van geslacht, leeftijd, ras, seksuele geaardheid of handicap. Toch zien veel bedrijven het weigeren van banen aan mensen met overgewicht nog steeds als acceptabel.

“Obesitas is een van de weinige stigmatiseringen die nog als sociaal acceptabel worden gezien om tegen te discrimineren,” aldus Enrica Ruggs, universitair docent psychologie aan de Universiteit van North Carolina.

Overgewicht wordt meestal gedefinieerd als een Body Mass Index (BMI) van meer dan 30, terwijl ernstige obesitas een BMI van boven de 40 betreft. Toch worden de capaciteiten van mensen met overgewicht vaak verkeerd ingeschat. Werkgevers gaan er vaak ten onrechte vanuit dat ze fysiek minder kunnen presteren of snel moe worden. Abigail Saguy, socioloog aan de Universiteit van Californië, benadrukt dat niet alle mensen met overgewicht fysieke beperkingen hebben. Sommige van hen, zelfs met een hogere BMI, kunnen bijvoorbeeld marathons rennen.

Ruggs voerde een onderzoek uit om te bepalen of mannen met overgewicht anders behandeld werden tijdens sollicitaties. Ze ontdekte dat sollicitanten met overgewicht, zelfs als ze dezelfde vaardigheden hadden, subtieler werden gediscrimineerd. Werknemers glimlachten minder, maakten minder oogcontact en beëindigden gesprekken sneller met hen in vergelijking met slankere sollicitanten.

Vrouwen ervaren doorgaans nog meer vooroordelen op de werkvloer vanwege hun gewicht dan mannen. Onderzoek van de Universiteit van Exeter toonde aan dat vrouwen met overgewicht minder kansen krijgen in hun leven, waaronder lagere inkomens. Een studie wees uit dat genetische factoren die bijdragen aan extra gewicht bij vrouwen, ook een negatieve invloed hebben op hun inkomsten.

Verder blijkt uit onderzoek van Jennifer Bennett Shinall, een hoogleraar aan de Vanderbilt Universiteit, dat vrouwen met overgewicht vaker banen krijgen die fysieke arbeid vereisen, zoals zorg- en keukenwerk, en dat ze vaak minder betaald krijgen dan slankere vrouwen in vergelijkbare functies. Dit wijst op een diepgewortelde vooringenomenheid, waarbij werkgevers obesitas bij vrouwen als minder acceptabel beschouwen voor functies met veel klantcontact.

Om dit probleem aan te pakken, heeft de Obesity Action Coalition een handleiding opgesteld voor bedrijven wereldwijd, met als doel gewichtsdiscriminatie in de werkplek te verminderen. Ze adviseren onder andere om lichaamsgewicht op te nemen in diversiteitsprogramma’s en anti-pestbeleid, en om managers voorlichting te geven over deze vooroordelen.

In de Verenigde Staten hebben slechts een paar staten en steden wetgeving die discriminatie op basis van lichaamsgewicht verbiedt. De meeste rechtbanken beschouwen obesitas niet als een handicap, tenzij er een onderliggende medische aandoening is die bijdraagt aan het overgewicht. Dit maakt het voor veel werknemers lastig om juridische stappen te ondernemen tegen discriminatie op basis van hun gewicht.

In Europa geldt soortgelijke wetgeving. Alleen wanneer obesitas als een beperking wordt beschouwd, kunnen werknemers bescherming claimen onder de wetgeving voor gehandicapten. Dit benadrukt de noodzaak voor bredere wettelijke bescherming tegen gewichtsdiscriminatie.

Sommige mensen leren met deze vooroordelen om te gaan. Valinda Royal, bijvoorbeeld, verloor ooit haar baan in een tandartspraktijk omdat een nieuwe tandarts haar omvang als ongemakkelijk beschouwde. Hoewel ze haar ontslag betwistte en een schikking kreeg, zegt ze dat ze geleerd heeft om negatieve opmerkingen en vooroordelen naast zich neer te leggen en zichzelf respect te laten afdwingen door direct te zijn in haar interacties met collega’s.

Mensen zoals Valinda en Shavonne benadrukken het belang van bewustwording en verandering in de manier waarop de maatschappij en werkgevers omgaan met gewicht en discriminatie, zodat toekomstige generaties vrijer kunnen leven van deze vooroordelen.