Algemeen
Peru beschouwt transgender personen officieel als ‘geestesziek'”
In Peru is een storm van protest ontstaan na het ondertekenen van een presidentieel decreet waarin transgender personen worden geclassificeerd als mensen met een geestesstoornis. Volgens de regering is het doel van het decreet om transgender personen betere toegang tot medische zorg te geven. Maar mensenrechtenorganisaties, activisten en internationale waarnemers vrezen dat de maatregel juist leidt tot stigmatisering, discriminatie en een ernstige terugval in de rechten van transgemeenschappen.
De inhoud van het decreet: toegang tot zorg of juridische terugval?
Op 10 mei werd het decreet officieel gepubliceerd. De tekst stelt dat mensen met ‘genderidentiteitsstoornissen’ en ‘geslachtsidentiteitsproblemen’ onder de categorie geestesziekten vallen binnen het publieke gezondheidsstelsel van Peru. Hierdoor zouden transgender personen voortaan in aanmerking komen voor psychiatrische en psychologische zorg via het nationale zorgsysteem EsSalud.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid is het doel van het decreet om zorg toegankelijk te maken voor een groep die lange tijd buiten de boot viel. Transgender personen in Peru hebben immers vaak moeite om medische zorg te verkrijgen, onder meer doordat hun officiële identiteitsdocumenten niet overeenkomen met hun genderexpressie of -identiteit.
Toch wordt het classificeren van transgender zijn als ‘geestesziekte’ door velen gezien als een stap terug.
Wereldwijde kritiek: “Stigmatiserend en schadelijk”
De maatregel heeft internationaal tot verontwaardiging geleid. Mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch, Amnesty International en ILGA (International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association) noemen het decreet achterhaald en gevaarlijk. Zij wijzen erop dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al in 2019 officieel heeft besloten om transgender zijn niet langer als mentale stoornis te bestempelen.
“Deze classificatie gaat in tegen decennia van vooruitgang,” stelt een woordvoerder van Amnesty. “Het bestempelen van transgender personen als geestesziek is niet alleen wetenschappelijk onjuist, maar ook maatschappelijk vernietigend. Het legitimeert transfobie en ondermijnt hun fundamentele rechten.”
De angst bestaat dat het decreet in de praktijk zal leiden tot dwangbehandelingen, medische pathologisering en sociale uitsluiting.
A protester carries a sign while police stand guard in a protest by the LGBTQI community against a new government decree listing transsexualism as a “mental disorder”, in front of the Ministry of Health, in Lima, Peru May 17, 2024. REUTERS/Sebastian Castaneda
Transgemeenschap in Peru reageert geschokt
Lokale activisten in Peru spreken van een klap in het gezicht. De organisatie Presente Perú, die zich inzet voor lhbti+-rechten, laat weten dat het decreet “een brug is naar institutionele discriminatie onder het mom van zorgverlening”.
“Dit is geen vooruitgang, dit is regressie,” zegt activist Mariana Gómez. “Het lijkt misschien alsof men zorg toegankelijker maakt, maar op papier worden wij ineens tot psychiatrisch patiënt gemaakt. Dat is stigmatiserend én gevaarlijk.”
Volgens activisten is het een bekend patroon in Latijns-Amerika om via gezondheidsargumenten mensenrechten te ondermijnen. In de praktijk zijn het vaak transgender personen die in hun dagelijks leven te maken krijgen met uitsluiting, geweld en gebrek aan bescherming, en dit decreet zou die situatie kunnen verergeren.
Discriminatie en gezondheidsproblemen onder transgender personen
De realiteit voor transgender personen in Peru is hard. Uit onderzoek van Promsex, een Peruaanse organisatie voor seksuele en reproductieve rechten, blijkt dat meer dan 80% van de transgender bevolking in Peru geen toegang heeft tot passende gezondheidszorg. Veel huisartsen weigeren hen te behandelen, of begrijpen hun specifieke medische noden niet.
Daarbij komt dat transgender mensen in Peru niet wettelijk hun geslachtsaanduiding of naam kunnen aanpassen, tenzij via een lang, ingewikkeld en juridisch proces dat velen niet kunnen betalen. Hierdoor komt hun genderexpressie vaak niet overeen met hun officiële documenten, wat leidt tot afwijzing in ziekenhuizen en klinieken.
De gezondheidsproblemen zijn ernstig: van verhoogde kans op depressie en angststoornissen tot seksueel overdraagbare aandoeningen en verslavingsproblemen. In dat licht gezien, zeggen sommige medische experts, is betere zorg cruciaal — maar niet ten koste van de waardigheid van deze groep.
Politiek geladen besluit: conservatisme versus mensenrechten
Het decreet komt in een periode waarin Peru politiek instabiel is en waarin conservatieve krachten aan invloed winnen. De huidige interim-regering, onder leiding van president Dina Boluarte, lijkt steeds meer tegemoet te komen aan rechtse en religieus-conservatieve drukgroepen.
Volgens critici is het decreet deels politiek gemotiveerd: door transgender personen te classificeren als geestesziek, appeleert de regering aan een deel van de bevolking dat gelooft dat trans zijn een psychologische afwijking is. Op die manier vermijdt de regering een principiële discussie over genderidentiteit en mensenrechten, en schuift ze het af op het medische domein.
Internationaal recht: in strijd met verdragen?
Juridisch gezien kan het decreet in strijd zijn met internationale verdragen waar Peru zich aan heeft verbonden, zoals het Amerikaanse Verdrag voor de Rechten van de Mens en het CEDAW-verdrag (VN-verdrag inzake discriminatie van vrouwen). Beide verdragen verplichten staten om geen onderscheid te maken op basis van genderidentiteit, en om juist beleid te voeren dat discriminatie tegengaat.
Advocaten van LGBT+ Legal Peru onderzoeken op dit moment of er juridische stappen kunnen worden ondernomen tegen de staat. Zij willen toetsen of het decreet constitutioneel houdbaar is en of het geen mensenrechten schendt.
Wat zijn de alternatieven?
Volgens veel experts is het goed dat de Peruaanse regering erkent dat transgender personen structureel uitgesloten worden van zorg. Maar de oplossing ligt niet in classificatie, maar in inclusie. Dat wil zeggen:
-
Juridische erkenning van genderidentiteit zonder medische of juridische hindernissen.
-
Training voor zorgpersoneel over transgender zorgbehoeften.
-
Anti-discriminatiewetgeving met specifieke bescherming voor genderidentiteit.
-
Toegankelijke psychologische en medische hulp zonder stigmatisering.
Landelijk beleid kan pas succesvol zijn als het gebaseerd is op gelijkheid, niet op pathologisering, benadrukken mensenrechtenorganisaties.
A protester carries a sign while police stand guard in a protest by the LGBTQI community against a new government decree listing transsexualism as a “mental disorder”, in front of the Ministry of Health, in Lima, Peru May 17, 2024. REUTERS/Sebastian Castaneda
Perspectief: gevaar voor precedentwerking in de regio
De beslissing van Peru wordt met argusogen gevolgd in de rest van Latijns-Amerika. Landen als Argentinië, Uruguay en Chili hebben in de afgelopen jaren grote stappen gezet op het gebied van transgenderrechten, waaronder zelfidentificatie, zorgtoegang en juridische bescherming.
Activisten vrezen dat het Peruaanse decreet een gevaarlijk precedent kan vormen voor andere landen in de regio waar conservatieve krachten actief zijn. Het zou kunnen worden aangegrepen als voorbeeld voor soortgelijk beleid, onder het mom van ‘zorgverlening’.
Conclusie: medische zorg mag geen dekmantel zijn voor discriminatie
Wat op papier bedoeld lijkt als een poging om transgender personen toegang te geven tot gezondheidszorg, blijkt in de praktijk een stap terug in de strijd voor gelijke rechten. Het presidentieel decreet dat transgender zijn bestempelt als geestesziekte, opent de deur naar stigmatisering, uitsluiting en institutionele discriminatie.
Hoewel zorgtoegang broodnodig is voor deze kwetsbare groep, moet dat niet ten koste gaan van hun waardigheid en identiteit. Transgender personen verdienen respect, erkenning en medische hulp – niet als patiënten met een stoornis, maar als mensen met rechten.
De wereld kijkt toe. Het is aan Peru om te kiezen: vooruitgang of terugval?
“PERU BESCHOUWT TRANSGENDER PERSONEN OFFICIEEL ALS ‘GEESTESZIEK'”
Algemeen
Baba Vanga had het weer bij het juiste eind – haar voorspelling voor 2025 is werkelijkheid geworden
De voorspellingen van Baba Vanga voor 2025: toeval of opmerkelijke inzichten?
Ook in 2025 blijft de naam van Baba Vanga wereldwijd tot de verbeelding spreken. Deze Bulgaarse vrouw, die in de 20e eeuw bekend werd om haar spirituele uitspraken, wordt nog altijd genoemd wanneer het gaat over grote gebeurtenissen in de wereld. Ondanks haar overlijden in 1996, worden haar voorspellingen jaarlijks opnieuw besproken. En ook dit jaar vragen velen zich af: hoe kan het dat haar uitspraken zo nauw lijken aan te sluiten op de actualiteit?
Wie was Baba Vanga?
Baba Vanga, geboren als Vangeliya Pandeva Gushterova, werd in 1911 geboren in wat toen nog het Ottomaanse Rijk was. Op jonge leeftijd verloor ze haar gezichtsvermogen na een heftige zandstorm. Volgens haar levensverhaal ontwikkelde ze daarna een bijzondere gevoeligheid voor spirituele indrukken. In de jaren die volgden, kreeg ze landelijke én internationale bekendheid vanwege haar voorspellingen, die vaak voortkwamen uit intuïtieve inzichten.
Tot haar overlijden op 84-jarige leeftijd in 1996 ontving Baba Vanga duizenden mensen die op zoek waren naar advies of inzicht. Haar naam leeft voort via talloze publicaties, documentaires en online platforms die haar uitspraken analyseren.
Waarom blijven haar voorspellingen relevant?
Wat Baba Vanga uniek maakt, is de brede reikwijdte van haar voorspellingen. Ze sprak niet alleen over persoonlijke gebeurtenissen, maar ook over maatschappelijke ontwikkelingen, internationale relaties en natuurlijke verschijnselen. Sommige van haar uitspraken worden door haar volgers gezien als opmerkelijk accuraat. Dit zou onder andere gelden voor gebeurtenissen als grote natuurrampen, economische schommelingen en politieke verschuivingen.
Tegelijkertijd was haar stijl vaak symbolisch. Dat betekent dat haar woorden op verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden — een reden waarom haar voorspellingen nog altijd onderwerp van discussie en reflectie zijn.
De voorspellingen voor 2025: vier thema’s
Voor 2025 circuleren er opnieuw uitspraken die aan Baba Vanga worden toegeschreven. Hoewel ze nooit zelf haar voorspellingen heeft opgeschreven, zijn ze mondeling overgeleverd en later geïnterpreteerd door volgers. Dit zijn de vier voorspellingen die in verband worden gebracht met het huidige jaar:
1. Een grote natuurramp
Volgens sommige interpretaties voorspelde Baba Vanga een krachtige natuurramp in 2025 met wereldwijde impact. In het begin van dit jaar werden delen van Zuidoost-Azië getroffen door een zware aardbeving, waarbij duizenden mensen het moeilijk kregen. Internationale media, waaronder The Mirror, besteedden hier veel aandacht aan en verwezen zelfs naar Baba Vanga’s voorspelling als opmerkelijk passend.
Of deze gebeurtenis daadwerkelijk vooraf voorspeld werd, is lastig te zeggen. Toch vragen veel mensen zich af of het toeval is dat deze gebeurtenis samenviel met een van haar meest genoemde uitspraken over dit jaar.
2. Veranderingen in de bevolkingssamenstelling van Europa
Een tweede veelbesproken voorspelling heeft betrekking op demografische veranderingen binnen Europa. Baba Vanga zou hebben gesproken over “een risico voor de bevolking”, wat volgens sommigen zou wijzen op grote verschuivingen door migratie, economische uitdagingen of veranderende levensomstandigheden.
Met de geopolitieke ontwikkelingen in en rond Europa, inclusief langdurige spanningen in Oost-Europa, zijn deze thema’s actueler dan ooit. Hoewel haar uitspraak breed interpreteerbaar is, vinden volgers dat de voorspelling in lijn ligt met huidige trends en maatschappelijke gesprekken.
3. Een veranderende wereldorde
Een andere uitspraak die aan Baba Vanga wordt toegeschreven, betreft de opkomst van nieuwe wereldleiders. Specifiek zou ze hebben aangegeven dat een bekende leider uit Oost-Europa een centrale rol zou gaan spelen in mondiale besluitvorming.
Met het veranderende politieke landschap wereldwijd, waarin sommige landen hun internationale positie versterken, zien velen een verband met deze voorspelling. Of dit werkelijk zo bedoeld was, blijft onderwerp van interpretatie, maar het voedt de discussie over mondiale machtsverschuivingen.
4. Een periode van wereldwijde uitdagingen
Tot slot is er een bredere voorspelling waarin wordt gesproken over een periode van verhoogde spanningen en ingrijpende veranderingen. Deze uitspraak wordt vaak gekoppeld aan hedendaagse thema’s zoals klimaatverandering, economische onzekerheid, maatschappelijke onrust en technologische transities.
Hoewel het woord ‘apocalyptisch’ soms wordt gebruikt in verband met deze voorspelling, benadrukken veel spirituele volgers dat Baba Vanga mogelijk eerder doelde op een tijd van transformatie dan op volledige ontwrichting. In deze interpretatie kan haar boodschap ook worden gezien als een oproep tot bewustwording en samenwerking.
Hoe moeten we haar voorspellingen begrijpen?
De uitspraken van Baba Vanga zijn vaak in metaforen geformuleerd. Hierdoor zijn ze open voor meerdere interpretaties. Een beschrijving van “smeltende kappen” kan zowel letterlijk slaan op klimaatverandering als symbolisch op sociale processen of persoonlijke ontwikkeling.
Sommige mensen geloven sterk in de voorspellende waarde van haar woorden. Anderen vinden dat haar uitspraken vooral pas betekenis krijgen nadat gebeurtenissen zich hebben voorgedaan — een fenomeen dat ook bij andere historische zieners wordt besproken.
Waarom spreekt Baba Vanga zo tot de verbeelding?
Er zijn verschillende redenen waarom haar uitspraken na al die jaren nog altijd mensen aanspreken:
-
Mystiek en mysterie: Haar levensverhaal, het feit dat ze haar gave pas na haar blindheid ontwikkelde, en de omgeving waarin ze werkte, dragen allemaal bij aan het bijzondere aura rondom haar persoon.
-
Tijdloze symboliek: Haar beeldende manier van spreken maakt het mogelijk om verbanden te leggen met uiteenlopende situaties — van persoonlijke kwesties tot wereldwijde gebeurtenissen.
-
Zoektocht naar betekenis: In een tijd waarin veel mensen zoeken naar richting en houvast, bieden haar uitspraken ruimte voor reflectie.
Wat kunnen we leren van haar visie?
Of je nu gelooft in haar spirituele gaven of niet, de thema’s die Baba Vanga aankaartte blijven relevant. Ze nodigt ons uit om stil te staan bij hoe wij als samenleving omgaan met verandering, verantwoordelijkheid en onderlinge verbondenheid.
De aandacht voor haar voorspellingen benadrukt het belang van veerkracht, bewustzijn en het stellen van vragen. In hoeverre bepalen angsten en verwachtingen ons wereldbeeld? En hoe kunnen we omgaan met onzekerheid op een constructieve manier?
Tot slot: inspiratie of toeval?
Baba Vanga’s nalatenschap blijft intrigeren. Waar de één haar ziet als een bron van spirituele wijsheid, ziet de ander vooral een fascinerend historisch fenomeen. Maar dat haar uitspraken mensen wereldwijd blijven inspireren, is duidelijk.
Of haar voorspellingen voor 2025 daadwerkelijk uitkomen of niet, ze bieden stof tot nadenken over hoe we naar de wereld kijken. En misschien is dát wel haar grootste kracht: het vermogen om mensen aan te zetten tot reflectie — over het verleden, het heden en de toekomst.