Algemeen
Nieuwe beelden tonen hoe snel het water steeg bij overstromingen Texas
De recente overstromingen in de Amerikaanse staat Texas hebben pijnlijk duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar mens en natuur kunnen zijn bij plotseling extreem weer. Wat begon als een ogenschijnlijk onschuldige regenbui, eindigde in een ramp die tientallen levens heeft geëist en een compleet gebied heeft veranderd in een rampgebied.
Plotselinge ramp in Kerr County
In het Texaanse Kerr County steeg het waterpeil in de nacht in slechts 45 minuten met maar liefst acht meter. Voor veel inwoners kwam de overstroming als een complete verrassing. Zo vertelde een vrouw aan de Amerikaanse televisiezender KHOU hoe haar gezin binnen twintig minuten tot aan hun knieën in het water stond. Haar partner kwam om het leven in de chaos die volgde.
De zoektocht naar vermisten is nog steeds in volle gang. Hulpdiensten zoeken met man en macht naar een groep van zeker 27 meisjes die op zomerkamp waren toen het water onverwacht steeg. Het kamp, bedoeld als een onbezorgde vakantie vol plezier, werd in korte tijd overspoeld en veranderde in een plek vol angst en verdriet.
Dodental loopt verder op
De autoriteiten hebben bevestigd dat inmiddels meer dan vijftig mensen zijn overleden als direct gevolg van de overstromingen. Onder de slachtoffers zijn zeker vijftien kinderen. Zo’n impact maakt deze natuurramp tot één van de dodelijkste in de recente geschiedenis van de regio.
Volgens lokale functionarissen was de stortvloed nauwelijks te voorspellen. De weerdiensten hadden geen waarschuwingen voor noodweer van deze omvang afgegeven. Rob Kelly, een lokale bestuurder, zei dat er ‘geen enkele aanleiding was om aan te nemen dat er zoiets zou gebeuren’.
Hoe ontstaan flash floods?
Toch zijn deze plotselinge overstromingen, ook wel flash floods genoemd, geen nieuw fenomeen. Hoogleraar Chris Zevenbergen, expert in overstromingen aan de TU Delft, legt uit dat dit soort situaties steeds vaker voorkomen. “Wat we zien in Texas gebeurt wereldwijd op steeds meer plekken,” stelt hij.
Flash floods ontstaan wanneer hevige regenval in korte tijd neerkomt op een gebied waar de bodem het water niet snel genoeg kan absorberen. Het water zoekt dan zijn weg over het oppervlak en zorgt voor plotselinge watermassa’s die rivieren en beken in korte tijd doen overstromen.
Een vergelijkbare situatie vond plaats in 2021 in Limburg, België en Duitsland. Ook daar viel in korte tijd extreem veel regen, met als gevolg overstromingen die enorme schade aanrichtten en meer dan 220 levens eisten. In de regio Texas is de Guadalupe-rivier berucht om dit soort plotselinge waterstijgingen. In 1987 gebeurde iets soortgelijks, toen tien kampeerders om het leven kwamen.
Veranderende leefomgeving vergroot risico’s
De oorzaak van dit soort rampen is niet alleen het extreme weer, maar ook de manier waarop we met de omgeving omgaan, legt Zevenbergen uit. “Steden worden steeds meer verhard, met straten, parkeerplaatsen en gebouwen. Daardoor kan regenwater minder goed in de bodem wegzakken.” Maar het probleem is breder dan stedelijke gebieden alleen. Ook ontbossing en intensieve landbouw spelen een rol, doordat de bodem daar vaak minder goed in staat is om water vast te houden.
Bovendien worden rivieren en beken vaak rechtgetrokken en ingeperkt om ruimte te maken voor bebouwing of infrastructuur. “Maar dat verkleint hun capaciteit om plotselinge hoeveelheden water op te vangen,” aldus Zevenbergen.
Bewustwording en aanpassing noodzakelijk
Volgens Zevenbergen zijn dit soort rampen niet volledig te voorkomen, maar wel in impact te beperken. Hij pleit voor betere waarschuwingssystemen die mensen tijdig alarmeren bij extreem weer. “Het noodweer in Texas kwam onverwacht, maar dat geeft juist aan dat de systemen niet toereikend zijn. Bewoners moeten weten dat dit soort situaties vaker kan voorkomen.”
Daarnaast is het cruciaal dat er wereldwijd meer aandacht komt voor klimaatadaptatie. Rivieren moeten ruimte krijgen om te kunnen uitwijken bij hoogwater. Ook in de ruimtelijke ordening moet hier rekening mee worden gehouden. “Het is een probleem dat grootschalige aandacht verdient. We moeten beseffen dat klimaatverandering het risico op extreem weer vergroot,” aldus Zevenbergen.
Grootschalige hulpverlening op gang
In Texas is de hulpverlening inmiddels in volle gang. Duikers en reddingswerkers zoeken in de Guadalupe-rivier naar de vermiste meisjes. Plaatselijke brandweer, politie en vrijwilligers werken dag en nacht om de schade te beperken en overlevenden te helpen.
Het drama heeft ook de politieke top bereikt. De gouverneur van Texas heeft noodhulp toegezegd en roept inwoners op om waakzaam te blijven en gebieden langs rivieren en beken voorlopig te mijden.
Herinnering aan eerdere rampen
De huidige ramp roept herinneringen op aan eerdere grote overstromingen, zoals die in Slovenië in 2023. Ook daar zorgde zware regenval voor massale wateroverlast, met zes doden tot gevolg. Toen werden honderden mensen geëvacueerd. Zulke voorbeelden maken duidelijk dat geen enkel gebied immuun is voor extreem weer.
Wat kunnen we zelf doen?
Hoewel veel oplossingen liggen bij overheden en beleidsmakers, kunnen burgers zelf ook bijdragen. Zo adviseert Zevenbergen om bij de aanleg van tuinen en opritten rekening te houden met waterdoorlatende materialen. “Tegel eruit, plant erin,” vat hij samen. Dat klinkt simpel, maar elke vierkante meter helpt het regenwater beter in de grond te zakken.
Daarnaast is het belangrijk dat mensen bewust zijn van hun eigen veiligheid. Wie in een overstromingsgevoelig gebied woont, kan noodpakketten klaarzetten, vluchtroutes voorbereiden en familieleden informeren over wat te doen bij noodweer.
Toekomst vraagt om maatregelen
De verwoestende overstromingen in Texas maken nogmaals duidelijk dat klimaatverandering geen vaag begrip is, maar een directe impact heeft op het dagelijks leven. Extremere regenbuien, langere periodes van droogte en plotselinge overstromingen vragen om snelle en doordachte aanpassingen in hoe we wonen, werken en bouwen.
Chris Zevenbergen sluit af: “We kunnen niet alles beheersen, maar we kunnen ons wél beter voorbereiden. Dat is niet alleen de verantwoordelijkheid van de overheid, maar van ons allemaal.”
In Nederland dient deze week een bijzondere rechtszaak. De 28-jarige Veronica, een transgender vrouw afkomstig uit de Verenigde Staten, heeft asiel aangevraagd in Nederland. Haar verzoek werd echter afgewezen, omdat de VS door Nederland wordt aangemerkt als een ‘veilig land’. Samen met haar advocaat probeert zij nu via de rechter alsnog een verblijfsvergunning te krijgen. Het gaat om de eerste Nederlandse zaak in deze categorie, meldt de organisatie LGBT Asylum Support, die haar bijstaat.
Discussie over beoordeling van de situatie in de VS
Volgens voorzitter Sandro Kortekaas van LGBT Asylum Support gaat de zaak niet alleen om Veronica persoonlijk, maar ook om de manier waarop Nederland de situatie in de VS beoordeelt. Voor veel landen wordt gebruikgemaakt van zogenoemde ambtsberichten, waarin de actuele omstandigheden voor specifieke groepen mensen worden beschreven. Voor de Verenigde Staten ontbreekt zo’n officieel document. Kortekaas pleit voor een spoedige invoering, omdat er volgens hem sprake is van “verslechterende omstandigheden voor transgender en queer personen in de VS”.
Het persoonlijke verhaal van Veronica
Veronica vluchtte naar Nederland omdat zij naar eigen zeggen geen toekomst meer zag in de Verenigde Staten. Haar vader begeleidde haar bij deze stap. Hij gaf aan dat hij niet wilde dat zijn dochter gevaar zou lopen door langer te blijven. Haar echtgenote, eveneens transgender, heeft momenteel geen geldig paspoort omdat in de VS vaak nog het geboortegeslacht leidend is. Dit maakt het voor veel mensen moeilijk om legaal het land te verlaten.
Stijging in Amerikaanse asielaanvragen
Hoewel het aanvragen van asiel in Nederland voor inwoners van westerse landen doorgaans lastig is, zien organisaties een duidelijke toename in aanvragen vanuit de VS. Uit eerdere rondgangen bleek dat in 2025 het aantal aanvragen al hoger lag dan in heel 2024. Alleen mensen die aantoonbaar gevaar lopen op vervolging of onmenselijke behandeling maken kans op bescherming. Dit maakt de drempel hoog, maar de recente cijfers tonen aan dat steeds meer Amerikanen deze stap toch zetten.
Beleid in de Verenigde Staten onder de loep
De zorgen onder de Amerikaanse lhbti-gemeenschap hangen samen met veranderingen in beleid. Zo erkent de Amerikaanse overheid nog slechts twee geslachten, zijn regenboogvlaggen in overheidsgebouwen verboden en is financiering van transgenderzorg voor jongeren stopgezet. Ook termen zoals genderidentiteit en non-binair worden officieel niet langer erkend. Dit alles heeft geleid tot bezorgdheid bij groepen die zich minder veilig voelen.
In sommige staten gaan wetten zelfs verder. Een voorbeeld is Arkansas, waar discussies lopen over regels rond uiterlijk en kleding van kinderen. Volgens organisaties leidt dit tot extra druk op gezinnen en jongeren die zich anders identificeren dan hun geboortegeslacht.
Alternatieve routes naar verblijf in Nederland
Niet iedereen kiest voor een asielaanvraag. Volgens immigratiespecialist Wesley de Robles van Immigration Netherlands Services maken steeds meer Amerikanen gebruik van het Dutch-American Friendship Treaty (DAFT). Dit verdrag, bedoeld om ondernemerschap te stimuleren, biedt Amerikanen de mogelijkheid om via een eigen bedrijf een verblijfsvergunning te verkrijgen. Zijn organisatie ziet sinds 2025 een forse stijging in aanvragen, waarvan meer dan de helft afkomstig zou zijn uit de lhbti-gemeenschap.
Toenemende zorgen over veiligheid
Naast beleidsveranderingen wijst LGBT Asylum Support ook op cijfers van de FBI, waaruit blijkt dat het aantal haatmisdrijven in de VS stijgt. Volgens Kortekaas is er een directe link tussen beleid en deze ontwikkeling. Ook internationaal groeit de aandacht: in Canada werd recent een uitzetting van een non-binaire Amerikaan stopgezet vanwege vergelijkbare zorgen.
Nederland en internationale reputatie
Nederland staat wereldwijd bekend als een land dat diversiteit en inclusie hoog in het vaandel heeft. Ons land was een van de eerste waar het huwelijk voor mensen van hetzelfde geslacht werd ingevoerd. Toch blijkt uit cijfers van het CBS dat er ook in Nederland nog werk te doen is: in 2023 gaf 10 procent van de lhbtqia-gemeenschap aan slachtoffer te zijn geweest van geweld, tegenover 6 procent van de overige bevolking.
Conclusie
De zaak van Veronica kan belangrijk worden voor toekomstige aanvragen van Amerikaanse transgender personen die in Nederland asiel willen aanvragen. Het resultaat van deze rechtszaak kan richting geven aan hoe Nederland omgaat met situaties waarin landen officieel als ‘veilig’ worden gezien, maar waar delen van de bevolking zich toch kwetsbaar voelen.
De uitspraak van de rechter wordt de komende tijd met belangstelling gevolgd, zowel in Nederland als daarbuiten.