Algemeen
Gevangenissen overvol: Staatssecretaris overweegt vervroegde vrijlating “Nederland wordt met de dag gekker, en dan dit ook nog is… Waar gaat het allemaal naartoe?
De Nederlandse gevangenissen kampen met een ernstig capaciteitstekort, waardoor staatssecretaris Ingrid Coenradie (PVV) van Justitie overweegt om gedetineerden tot twee weken eerder vrij te laten. Dit plan komt voort uit de aanhoudende krapte in de penitentiaire inrichtingen en wordt momenteel onderzocht als mogelijke maatregel om de druk op het gevangenissysteem te verlichten.
Hoewel het plan nog niet definitief is, lijkt de kans groot dat gedetineerden eerder worden vrijgelaten dan volgens de huidige regeling. De kwestie werd urgenter toen Coenradie in december sprak van een ‘code zwart’ vanwege de overvolle gevangenissen. Om de situatie enigszins te verlichten, werd toen al besloten om gedetineerden drie dagen eerder vrij te laten. De staatssecretaris waarschuwde destijds al dat verdere maatregelen onvermijdelijk zouden zijn als de situatie niet verbeterde.
Politieke verdeeldheid over het plan
De mogelijke vervroegde vrijlating van gevangenen stuit op stevige politieke weerstand. PVV-leider Geert Wilders, die partijgenoot Coenradie zelf voordroeg voor de functie van staatssecretaris, reageerde fel op het plan. Op sociale media liet hij weten: “No way. Hiermee gaat de PVV-fractie nooit akkoord. Stop maar meer mensen op een cel.” Zijn verzet onderstreept de interne verdeeldheid binnen de partij over het omgaan met de gevangenisproblematiek.
Coenradie zelf gaf in december al aan dat ze weinig andere opties ziet dan het nog verder vervroegen van de vrijlating van gedetineerden. Ze benadrukte dat er simpelweg niet genoeg cellen zijn om de groeiende groep veroordeelden op te vangen. Dit standpunt wordt ondersteund door recente cijfers die laten zien dat ruim 4.000 veroordeelden momenteel hun straf ontlopen door een tekort aan gevangeniscellen. Dat is een viervoudige stijging ten opzichte van een jaar geleden.
Impact op slachtoffers en samenleving
Naast de politieke controverse heeft de situatie ook ingrijpende gevolgen voor slachtoffers en hun nabestaanden. Uit cijfers blijkt dat in 1.158 strafzaken het gaat om delicten met directe slachtoffers of nabestaanden. Gezamenlijk moeten deze veroordeelden nog 587 jaar aan gevangenisstraffen uitzitten, verdeeld over 5.627 zaken.
Slachtofferorganisaties en nabestaandenverenigingen maken zich grote zorgen over de impact van vervroegde vrijlating. “Het idee dat daders van ernstige delicten mogelijk eerder vrijkomen zonder hun volledige straf uit te zitten, is een klap in het gezicht van slachtoffers en hun families,” aldus een woordvoerder van een belangenorganisatie voor slachtoffers.
Structurele problemen in het gevangenissysteem
De capaciteitsproblemen in de Nederlandse gevangenissen zijn niet nieuw. De afgelopen jaren is het tekort aan cellen en personeel alleen maar toegenomen, waardoor de druk op het systeem steeds groter wordt. Het probleem is mede ontstaan door een combinatie van bezuinigingen en een onverwachte stijging in het aantal veroordeelden dat daadwerkelijk zijn straf moet uitzitten.
De overheid zoekt naar manieren om de situatie te verbeteren, maar structurele oplossingen blijven voorlopig uit. Er wordt gesproken over uitbreiding van bestaande gevangenissen en de bouw van nieuwe cellencomplexen, maar deze plannen vergen tijd en investeringen. Ondertussen blijft de druk op het gevangenissysteem toenemen, waardoor tijdelijke maatregelen zoals vervroegde vrijlating als noodoplossing worden overwogen.
Alternatieven voor vervroegde vrijlating
Critici van het plan pleiten voor alternatieve oplossingen die minder impact hebben op de veiligheid en het rechtsgevoel van slachtoffers. Enkele voorgestelde maatregelen zijn:
- Verdubbeling van het aantal gevangenen per cel – Hoewel dit praktisch lijkt, brengt het aanzienlijke risico’s met zich mee op het gebied van veiligheid en welzijn van zowel gevangenen als personeel.
- Uitbreiding van elektronische detentie – Gedetineerden zouden hun straf deels thuis kunnen uitzitten met een enkelband, waardoor cellen vrijkomen voor zware criminelen.
- Versnelde bouw van tijdelijke gevangenisfaciliteiten – In andere landen zijn tijdelijke detentiecentra succesvol ingezet om capaciteitstekorten op te vangen.
- Strengere criteria voor vervroegde vrijlating – In plaats van een algemene regeling zouden alleen minder ernstige misdrijven in aanmerking kunnen komen voor vervroegde vrijlating.
Hoe nu verder?
De komende weken zal staatssecretaris Coenradie de mogelijkheden verder onderzoeken en met verschillende partijen in gesprek gaan om tot een oplossing te komen. Het kabinet staat onder druk om snel met een plan te komen dat zowel recht doet aan de ernst van de situatie in de gevangenissen als aan de belangen van slachtoffers en de samenleving.
Of het plan daadwerkelijk doorgaat, hangt af van de politieke steun die Coenradie weet te krijgen. Voorlopig blijft de vraag hoe Nederland om moet gaan met het groeiende gevangenistekort en of vervroegde vrijlating een onvermijdelijke oplossing is of juist een gevaarlijke noodgreep.
Ondertussen blijven slachtoffers en hun families met onzekerheid achter, terwijl duizenden veroordeelden hun straf nog moeten uitzitten. Wat de uiteindelijke beslissing ook wordt, één ding is duidelijk: het gevangenisprobleem vraagt om een snelle en doordachte aanpak.
Gerard Joling mag niet meer aanschuiven bij Vandaag Inside: “Een tikkie kinderachtig”
De band tussen Gerard Joling en de mannen van Vandaag Inside leek jarenlang vanzelfsprekend. De zanger paste met zijn uitgesproken humor en gevoel voor timing perfect aan de talkshowtafel van Wilfred Genee, René van der Gijp en Johan Derksen. Toch is er nu een kink in de kabel: Peter van der Vorst, de programmadirecteur van RTL, heeft een streep gezet door Gerard als tafelgast.
“Een match made in heaven”
Gerard heeft in het verleden meerdere keren aan tafel gezeten bij Vandaag Inside, en dat beviel zowel hem als het publiek uitstekend. De chemie tussen de zanger en de VI-heren was onmiskenbaar. “Het is altijd lachen, altijd een beetje gekkigheid, en vaak op het randje,” vertelt hij in een interview met De Telegraaf.
Toch zal dat voorlopig verleden tijd zijn. Volgens Gerard heeft RTL besloten dat hij niet meer aan mag schuiven bij het populaire SBS6-programma. “Ja, dat kun je kinderachtig vinden,” reageert hij nuchter.
Zorgen bij RTL
Volgens Joling ligt de reden bij Peter van der Vorst, die als zenderbaas van RTL waakt over de uitstraling en inhoud van zijn presentatoren. “Peter zou bang zijn dat ik bij VI te veel mee zou gaan in zogenaamd ‘rechtse’ praat,” legt Gerard uit. “Dat zou niet passen bij RTL, zegt men dan.”
Joling vindt dat jammer, want volgens hem versterken televisieprogramma’s elkaar juist wanneer bekende gezichten bij verschillende zenders opduiken. “Weet je wat het gekke is? Ik denk juist dat als je ergens anders verschijnt, dat alleen maar goed is. We leven in een klein landje, waarom zou je dat tegenhouden?”
Geen tafel, wel een kruk
Toch betekent het verbod niet dat Gerard helemaal niet meer bij Vandaag Inside te zien zal zijn. “Laat ik eerlijk zijn: ik mag niet aan tafel, maar wel op de kruk zitten en mijn liedje zingen,” vertelt hij met zijn kenmerkende glimlach.
Dat maakt de situatie niet minder vreemd, vindt hij. “Als ik even meezing of een grap maak, is dat blijkbaar prima. Maar zodra ik mijn mening aan tafel zou geven, wordt het ineens ingewikkeld. Ja, dat kun je best een beetje kinderachtig noemen.”
Exclusiviteit hoort bij het vak
Tegelijkertijd toont de zanger ook begrip voor zijn werkgever. Gerard behoort tot de grootverdieners van RTL, en dat brengt een zekere exclusiviteit met zich mee. “Ik snap het ook wel hoor,” zegt hij. “Als je ergens een groot contract hebt, willen ze niet dat je overal opduikt. Maar een beetje soepelheid mag best.”
Hij verwijst naar collega’s als Linda de Mol, die wél bij RTL-programma’s verschijnt maar niet zomaar in een talkshow van een andere zender zal aanschuiven. “Dat is een beetje hetzelfde. Linda leent haar naam ook niet uit aan een concurrent, en dat begrijp ik.”
“Ik ben groot fan van Johan Derksen”
Ondanks de restrictie blijft Joling enthousiast over Vandaag Inside. Hij feliciteerde het team van harte met het winnen van de Gouden Televizier-Ring, iets waar hij zichtbaar trots op is.
“Ja, dat vind ik geweldig. Het is altijd spraakmakende televisie. Ik ben groot fan van Johan Derksen en kijk graag naar het programma. Ik heb er natuurlijk zelf vaak aan meegedaan, en dat waren altijd leuke avonden.”
De zanger benadrukt dat het programma uniek is in zijn soort: “Het is echt entertainment met ballen. Je kunt er boos om worden, maar het zorgt wel dat er iets gebeurt.”
Mogelijke vervanger voor René van der Gijp?
Nu Albert Verlinde de overstap heeft gemaakt naar RTL Boulevard, is Vandaag Inside nog altijd op zoek naar iemand die René van der Gijp af en toe kan vervangen — vooral op de woensdagen waarop hij niet aanwezig is.
Gerard zou die rol dolgraag op zich nemen. “Dat lijkt me enig,” zegt hij enthousiast. “Maar zo zit het helaas niet. Misschien komt het ooit nog, je weet het nooit.”
Hoewel hij erkent dat het momenteel niet mogelijk is, blijft hij hoopvol. “Mij maakt het eerlijk gezegd niet uit of ik bij Shownieuws of bij Vandaag Inside zit. Ik vind het allebei gezellig. Maar als RTL er moeite mee heeft, snap ik dat ook wel. Dan respecteer ik dat.”
“Een beetje kinderachtig, maar het is zoals het is”
Uiteindelijk lijkt Gerard de hele situatie met zijn kenmerkende luchtigheid te benaderen. “Kijk, het is een tikkie kinderachtig, maar het is zoals het is. Ik kan er geen barst aan doen,” zegt hij lachend.
Zijn fans hopen ondertussen dat de zanger in de toekomst tóch weer bij Vandaag Inside mag aanschuiven, want zijn scherpe humor en openhartigheid zorgen steevast voor kijkcijfermomenten. Tot die tijd blijft Gerard vrolijk zingen — desnoods vanaf de kruk.