Huiseigenaren moeten zich voorbereiden op hogere gemeentelijke woonlasten in 2024. Uit een steekproef van Vereniging Eigen Huis (VEH) onder 113 gemeenten blijkt dat de gemiddelde stijging 4,8% bedraagt, wat neerkomt op ongeveer €45 extra per huishouden. Hiermee komt het gemiddelde bedrag voor onroerendezaakbelasting (ozb), rioolheffing en afvalstoffenheffing op €996. De verschillen tussen gemeenten zijn echter groot.

Enorme verschillen tussen gemeenten

In het welvarende Laren betalen huiseigenaren gemiddeld €1.647 aan woonlasten, terwijl dit in Rijssen-Holten slechts €703 is. VEH wijst erop dat deze verschillen deels worden veroorzaakt door lokale beleidskeuzes en kostenstructuren. Daarnaast ligt de stijging van de woonlasten met 4,8% aanzienlijk hoger dan de verwachte inflatie van ruim 3% in 2024. Dit zorgt voor extra druk op de koopkracht van huishoudens, die al te maken hebben met gestegen energiekosten en dure boodschappen.

Vooruitblik naar 2026: een ‘ravijnjaar’

Vereniging Eigen Huis waarschuwt voor nog grotere stijgingen in de toekomst. In 2026 staat een ‘ravijnjaar’ op de planning, waarin veel gemeenten te maken krijgen met begrotingstekorten. Dit kan leiden tot een forse verhoging van de ozb-tarieven. Ondanks deze vooruitzichten anticiperen veel gemeenten nog niet op deze tekorten. Gemeenten geven aan dat de onzekerheden te groot zijn om nu al op toekomstige bezuinigingen te reageren.

Uitschieters in 2024

Hoewel de gemiddelde stijging lager is dan in 2023, toen de woonlasten met €51 stegen, blijven er uitschieters. In gemeenten zoals Reusel-De Mierden, Barendrecht, Overbetuwe, Hillegom en Druten stijgen de lasten met maar liefst 10% tot 17%. Voor huishoudens betekent dit een extra kostenpost van €70 tot €180 per jaar. Vooral in kleinere gemeenten met beperkte inkomsten zien inwoners de lasten fors toenemen.

Ozb als grootste inkomstenbron

De onroerendezaakbelasting (ozb) blijft de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten. Het tarief wordt lokaal vastgesteld en dient vaak als instrument om begrotingstekorten te dichten. In Renkum stijgt de ozb bijvoorbeeld met 39%, waarmee de gemeente de grootste stijger is. In slechts twee jaar tijd is de gemiddelde ozb-heffing daar met €277 gestegen. Toch verlagen bijna 10% van de onderzochte gemeenten hun ozb-tarieven, wat laat zien dat niet overal dezelfde financiële noodzaak geldt.

Riool- en afvalstoffenheffing variëren sterk

Naast ozb dragen huiseigenaren ook bij via riool- en afvalstoffenheffing, die wettelijk niet meer dan kostendekkend mogen zijn. Toch lopen de bedragen sterk uiteen. In Rijswijk betalen huiseigenaren bijvoorbeeld €568 aan afvalstoffenheffing, terwijl inwoners van Losser slechts €219 betalen. Deze verschillen worden verklaard door uiteenlopende inzamelkosten en de manier waarop gemeenten financiële meevallers doorberekenen aan inwoners.

Meer duidelijkheid in het voorjaar

Vereniging Eigen Huis komt in het voorjaar van 2024 met een volledig overzicht van de gemeentelijke woonlasten. Hierin worden de verschillen tussen alle gemeenten in kaart gebracht, zodat huiseigenaren precies kunnen zien wat ze betalen en hoe dit zich verhoudt tot andere gemeenten.

Wat kun je als huiseigenaar doen?

Hoewel je als huiseigenaar weinig invloed hebt op gemeentelijke tarieven, kun je wel bewust omgaan met andere woonkosten. Het is bijvoorbeeld mogelijk om via duurzaamheidsmaatregelen de energierekening te verlagen, wat deels kan compenseren voor de hogere woonlasten. Daarnaast raadt Vereniging Eigen Huis aan om bezwaar te maken tegen de ozb-aanslag als je vermoedt dat deze onjuist is vastgesteld.

De stijging van de gemeentelijke woonlasten benadrukt de noodzaak voor huiseigenaren om alert te blijven op hun woonuitgaven. Met een verwachte stijging in 2026 en de huidige druk op de koopkracht is het belangrijk om financieel voorbereid te zijn op wat komen gaat.