Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft op 15 april 2025 een landelijk advies uitgebracht over het eten van eieren van hobbykippen. Uit recent onderzoek blijkt dat deze eieren in sommige gevallen stoffen kunnen bevatten waarvan wordt aangeraden om de inname zoveel mogelijk te beperken. Op basis van deze bevindingen adviseert het RIVM om in heel Nederland geen eieren van hobbykippen meer te consumeren. Dit advies geldt voor iedereen, ongeacht leeftijd of gezondheidstoestand.

Dit artikel biedt een overzicht van de aanleiding voor het advies, de bevindingen van het RIVM en wat dit betekent voor mensen die zelf kippen houden of regelmatig eieren van hobbykippen eten.

Wat zijn hobbykippen en waarom zijn hun eieren populair?

Hobbykippen zijn kippen die niet worden gehouden voor commerciële productie, maar bijvoorbeeld voor eigen gebruik of als onderdeel van een duurzame en natuurlijke levensstijl. Steeds meer mensen in Nederland kiezen ervoor om zelf kippen te houden, onder andere vanwege de wens om meer grip te hebben op de herkomst van voedsel. Eieren van eigen kippen worden vaak gezien als vers, lokaal en betrouwbaar.

Daarnaast bieden hobbykippen ook andere voordelen: ze helpen bij het verminderen van keukenafval, zijn een leuke toevoeging aan de tuin en zorgen voor betrokkenheid bij het dierenleven. Het nieuws dat hun eieren mogelijk minder geschikt zijn voor consumptie, komt voor veel hobbyhouders dan ook onverwacht.

Belangrijkste bevindingen uit het RIVM-onderzoek

Het onderzoek van het RIVM werd uitgevoerd op 60 verschillende locaties verspreid door heel Nederland. De resultaten geven inzicht in de aanwezigheid van stoffen die van nature niet in hoge concentraties in voedsel horen voor te komen. Hieronder de belangrijkste bevindingen:

• Op 31 van de 60 onderzochte locaties overschreed de hoeveelheid stoffen in de eieren de gezondheidskundige grenswaarde, zelfs bij consumptie van minder dan één ei per week.

• De verhoogde concentraties zijn niet zichtbaar aan de buitenkant van het ei. Daarom is het voor consumenten niet mogelijk om op zicht te beoordelen of een ei veilig is.

• De aanwezigheid van de stoffen verschilt sterk per locatie, afhankelijk van de kwaliteit van de bodem, het voer en de leefomgeving van de kippen.

• Een mogelijke bron van deze stoffen is de consumptie van regenwormen door kippen, die deze stoffen via de bodem kunnen opnemen.

• Eieren uit de supermarkt of van geregistreerde verkooppunten vallen onder toezicht van de NVWA en voldoen aan alle Europese voedselveiligheidsnormen.

Het RIVM geeft aan dat deze bevindingen niet bedoeld zijn om onrust te veroorzaken, maar juist om consumenten te voorzien van duidelijke, betrouwbare informatie over voedselveiligheid.

Wat zijn PFAS en waarom is voorzichtigheid belangrijk?

Een deel van het onderzoek richtte zich op een groep stoffen die bekendstaat als PFAS. Deze stoffen worden wereldwijd in verschillende toepassingen gebruikt, zoals in waterafstotende en vuilwerende materialen. PFAS breken moeilijk af in het milieu en kunnen zich ophopen in mens en dier. Hoewel PFAS niet direct acute klachten veroorzaken, adviseren gezondheidsinstanties om langdurige en onnodige blootstelling te beperken.

Het RIVM benadrukt dat het hier gaat om een voorzorgsmaatregel. Het doel van het advies is om consumenten te helpen weloverwogen keuzes te maken, gebaseerd op de nieuwste inzichten in voedselveiligheid. Daarbij speelt ook mee dat het niet mogelijk is om aan de buitenkant van een ei te zien hoeveel stoffen het bevat, en dat het per locatie sterk kan verschillen.

Advies: geen eieren van hobbykippen eten

Het algemene advies dat voortvloeit uit het onderzoek is helder: eet liever geen eieren van hobbykippen, ongeacht waar je woont in Nederland. Deze aanbeveling geldt ook voor eieren die via kennissen of lokale netwerken worden verkregen. Omdat er geen eenvoudige manier is om te bepalen welke eieren wel of niet hogere niveaus van bepaalde stoffen bevatten, kiest het RIVM voor een algemeen en duidelijk advies voor iedereen.

Voor mensen die toch graag eieren blijven eten, raadt het RIVM aan om eieren te kopen via reguliere winkels of markten. Deze eieren vallen onder streng toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), worden getest volgens vastgestelde richtlijnen en zijn voorzien van een code op het ei zelf. Daardoor weet je zeker dat ze aan alle veiligheidseisen voldoen.

Wat betekent dit voor hobbykippenhouders?

Voor mensen die zelf kippen houden, roept dit advies mogelijk vragen op. Betekent dit dat je moet stoppen met kippen houden? Zeker niet. Hobbykippen kunnen nog steeds op een fijne manier bijdragen aan een milieubewuste en betrokken levensstijl. Ze zorgen voor gezelligheid, zijn goed voor het tuinleven en kunnen bijvoorbeeld worden ingezet voor compostering van groente- en fruitresten.

Wel is het verstandig om het advies serieus te nemen als het gaat om het eten van de eieren. Voor wie kippen houdt, maar hun eieren niet consumeert, verandert er feitelijk weinig. Bovendien loopt er momenteel aanvullend onderzoek naar de precieze herkomst van deze stoffen en de omstandigheden waaronder ze in eieren terechtkomen. Mogelijk volgen in de toekomst maatregelen of richtlijnen die het houden van hobbykippen veiliger maken met betrekking tot voedselgebruik.

Hoe ga je als consument verantwoord om met dit advies?

Voor wie tot nu toe met plezier eieren van hobbykippen at, kan het wennen zijn om hiermee te stoppen. Toch is het belangrijk om te beseffen dat het RIVM dit advies uitbrengt vanuit een zorgvuldige afweging van gezondheid en voedselveiligheid. Gelukkig zijn er voldoende alternatieven beschikbaar. Eieren van gecontroleerde producenten zijn breed verkrijgbaar en bieden een veilig en verantwoord alternatief.

Bovendien hoeft dit advies niet het einde te betekenen van lokale voedselinitiatieven of duurzaam leven. Er zijn veel andere manieren om verantwoord om te gaan met voeding en dieren in de eigen omgeving, zoals het telen van groente of fruit, composteren of het opvangen van regenwater.

Wat doet het RIVM verder?

Het RIVM blijft onderzoek doen naar de aanwezigheid van stoffen in het milieu en hun invloed op voedselveiligheid. Daarbij werkt het instituut samen met andere organisaties en deskundigen om beleid en adviezen actueel en betrouwbaar te houden. Het doel is altijd om de volksgezondheid te beschermen en consumenten duidelijke informatie te geven, zodat zij zelf verantwoorde keuzes kunnen maken.

Ook wordt gekeken naar mogelijke oplossingen voor de toekomst. Denk aan verbeteringen in het kippenvoer, aanpassingen in de leefomgeving van hobbykippen of het aanbieden van meetdiensten aan hobbyhouders. Hierdoor kunnen mensen in de toekomst wellicht weer veilig genieten van eieren uit eigen tuin.

Samenvatting

Het landelijke advies van het RIVM om geen eieren van hobbykippen meer te eten, is gebaseerd op recente onderzoeksresultaten die wijzen op verhoogde waarden van stoffen die je liever beperkt binnenkrijgt. Hoewel het nieuws voor veel hobbykippenhouders onverwacht is, is het advies bedoeld als voorzorgsmaatregel die bijdraagt aan voedselveiligheid en gezondheid op de lange termijn.

Door eieren uit de supermarkt of van erkende leveranciers te kiezen, kunnen consumenten er zeker van zijn dat hun voedsel voldoet aan alle gestelde eisen. Hobbykippen kunnen uiteraard nog steeds met plezier worden gehouden, mits verantwoord wordt omgegaan met hun producten.