Actueel
Dit weekend gaat de zomertijd in: wat zijn de mentale en fysieke gevolgen?
Komende zondag 26 maart schakelen we weer over van wintertijd naar zomertijd. Dit betekent dat we een uur minder slaap zullen krijgen. Deze overgang kan moeilijk zijn voor avondtypes en ouders van jonge kinderen. Hoe kunnen we ons het beste voorbereiden op deze overgang?
Zomertijd is de tijd die we van eind maart tot eind oktober aanhouden door de klok een uur vooruit te zetten. De klok loopt gedurende zeven maanden voor op de standaardtijd, of wintertijd. ’s Ochtends blijft het langer donker en ’s avonds kunnen we langer genieten van daglicht.
De overgang van winter- naar zomertijd betekent dat we een uur opschuiven. Dit kan een probleem vormen, vooral vanwege het uur minder slaap. We hebben namelijk 15 tot 20 procent minder remslaap en dit kan leiden tot moeilijkheden bij het opstaan in de ochtend. Het is makkelijker om een uur later te gaan slapen dan om een uur eerder op te staan, zegt Johan Verbraecken, hoogleraar.
Er zijn ook ernstiger gevolgen, zoals een toename van verkeersongevallen en hartinfarcten bij de overgang van winter- naar zomertijd. Het orgaansysteem heeft een bioritme en dat kan ontregeld raken door deze verschuiving.
Er zijn echter manieren om ons voor te bereiden op de zomertijd. Experts adviseren om veel naar buiten te gaan zodat de biologische klok zich zo goed mogelijk kan aanpassen aan het nieuwe slaap-waakritme. Ook minder koffie of alcohol drinken kan helpen. Verder kan het helpen om ’s avonds het donker actief op te zoeken, onder meer door schermen te weren. Het blauwe licht van kleinere schermen, zoals laptops, tablets en smartphones kan de melatoninepiek met drie uur verschuiven en ons slaapritme uitstellen.
Om de overgang geleidelijker aan te laten verlopen, kan men enkele dagen van tevoren al vroeger gaan slapen en de wekker elke dag een kwartier vroeger zetten. Dit is vooral handig voor mensen die weten dat ze meer last zullen hebben van de overgang.
Voor (kleine) kinderen is het belangrijk om veel buiten te spelen en veel lichaamsbeweging te krijgen gedurende de dag, zodat ze voldoende behoefte aan diepe slaap opbouwen en ’s avonds snel in slaap vallen. Het kan daarbij helpen om al enkele dagen van tevoren voorzichtig te schuiven met de bedtijd en een vaste structuur aan te houden, zoals een verhaaltje vlak voor het slapengaan.
In het kort, zomertijd betekent dat we de klok een uur vooruit zetten en dat we een uur minder slaap zullen krijgen. Deze overgang kan moeilijk zijn, vooral voor avondtypes en ouders van jonge kinderen. Het is belangrijk om veel naar buiten te gaan en het donker actief op te zoeken
Op een heldere herfstochtend in oktober 2012 vertrok de twaalfjarige Ryan Gibbons uit Ontario, Canada, vol energie naar school. Zoals op zoveel dagen verheugde hij zich op het buitenspelen met zijn vrienden en een potje voetbal tijdens de pauze. Wat Ryan bijzonder maakte, was dat hij al van jonge leeftijd astma had. Hij wist precies wat hij nodig had wanneer hij benauwd werd: zijn inhalator. Maar juist dat hulpmiddel was die dag niet bij hem in de buurt.
Een jongen met een grote glimlach
Ryan was een actieve jongen die hield van fietsen, avonturen in de natuur en ravotten met klasgenoten. Zijn medische situatie hield hem niet tegen om volop van het leven te genieten. Thuis en bij vrienden wist iedereen hoe belangrijk zijn inhalator was. Maar op school gold een ander beleid: leerlingen mochten geen medicijnen bij zich dragen, zelfs niet als ze levensnoodzakelijk waren.
Beperkt schoolbeleid met grote gevolgen
Tijdens het buitenspelen kreeg Ryan het benauwd. Zijn lichaam gaf het signaal dat hij ondersteuning nodig had. Zijn inhalator, die normaal in zijn zak zat, lag opgeslagen in een afgesloten kast op het schoolkantoor. Klasgenoten probeerden hem erheen te begeleiden, maar de afstand bleek te groot. Het moment waarop elke seconde telt, liep uit op een noodsituatie.
Een moeder in actie
Voor zijn moeder, Sandra Gibbons, was het verlies van haar zoon hartverscheurend. Ze had meerdere keren gevraagd of Ryan zijn inhalator mocht bijhouden. Ze had zelfs een doktersverklaring overlegd. Toch bleef de school vasthouden aan het beleid dat medicijnen alleen op een centrale plek bewaard mochten worden. Sandra wist dat deze situatie niet nog eens mocht voorkomen.
Van verdriet naar verandering
In plaats van zich terug te trekken, besloot Sandra in actie te komen. Ze wilde andere kinderen beschermen tegen wat haar zoon was overkomen. Ze ging in gesprek met artsen, schoolleiders, beleidsmakers en andere ouders. Met steun van parlementslid Jeff Yurek begon ze een campagne voor nieuwe wetgeving.
De invoering van Ryan’s Law
De inzet van Sandra leidde tot het ontstaan van Ryan’s Law. Deze wet, aangenomen in Ontario, geeft kinderen met een medische noodzaak het recht om hun inhalator bij zich te dragen op school. Daarmee veranderde het beleid op honderden scholen. Gezondheid werd vanaf dat moment belangrijker dan starre regels.
Een voorbeeld voor de wereld
Ryan’s Law kreeg internationale aandacht. Andere landen en regio’s begonnen hun eigen beleid onder de loep te nemen. De wet werd een symbool voor hoe regelgeving kan veranderen als mensen samenkomen na een ingrijpende gebeurtenis. Sandra’s missie gaf een stem aan duizenden ouders met zorgen over de veiligheid van hun kinderen.
Onderwijs en bewustzijn
Naast wetgeving startte Sandra ook met bewustwordingscampagnes. Scholen ontvingen voorlichting over het herkennen van benauwdheid en het belang van snelle toegang tot medicatie. Leraren leerden signalen beter te herkennen en kinderen kregen handvatten om hun gezondheid serieus te nemen.
Schoolbeleid met oog voor het kind
De tragiek van Ryan bracht een belangrijk gesprek op gang over hoe scholen omgaan met medische behoeften van leerlingen. Het ging niet alleen om astma, maar ook om andere aandoeningen waarbij snel ingrijpen cruciaal is. Sindsdien zijn veel scholen overgestapt op maatwerk en worden persoonlijke situaties beter besproken en vastgelegd.
Veiligheid en zelfvertrouwen
Kinderen die nu gebruik maken van Ryan’s Law ervaren niet alleen meer veiligheid, maar ook meer zelfstandigheid. Ze mogen hun medicatie bij zich houden en voelen zich daardoor serieus genomen. Het versterkt hun gevoel van eigen regie, wat ook bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling.
Wat ouders kunnen doen
Voor ouders is het belangrijk om actief betrokken te blijven bij het schoolbeleid. Door het gesprek aan te gaan met de school, samen te werken met artsen en goed te informeren naar de regels, kunnen ze een veilige omgeving voor hun kind mee helpen creëren. Open communicatie voorkomt misverstanden en maakt ruimte voor maatwerk.
Ryan’s blijvende impact
Hoewel Ryan zelf niet ouder werd dan twaalf jaar, leeft zijn nalatenschap voort in talloze klaslokalen. Overal waar een kind nu veilig zijn inhalator mag bijhouden, is een stukje van Ryan’s verhaal voelbaar. Zijn naam is verbonden aan een verandering die levens blijft redden.
Meer dan wetgeving
Ryan’s Law is meer dan alleen een wet. Het is een beweging geworden. Een oproep aan scholen om kinderen te vertrouwen, aan ouders om hun stem te laten horen, en aan beleidsmakers om te luisteren. Het verhaal van Ryan herinnert ons eraan dat elke regel die we opstellen, menselijk moet blijven.
Een toekomst met ruimte
Wat begon als een persoonlijke tragedie, leidde tot structurele verbetering. Duizenden kinderen hebben nu letterlijk en figuurlijk meer ademruimte. Ze mogen op school zichzelf zijn, met alles wat daarbij hoort – ook hun medische hulpmiddelen.
De belangrijkste lessen
- Kinderen met astma of andere aandoeningen moeten altijd directe toegang hebben tot hun hulpmiddelen
- Ouders spelen een cruciale rol in het schoolbeleid en medische afstemming
- Bewustwording en training binnen scholen maken het verschil
- Wetgeving kan levens redden, als die voortkomt uit echte ervaringen
- Verandering is mogelijk, ook vanuit verdriet
Een tijdloos verhaal
Ryan Gibbons mag dan fysiek niet meer aanwezig zijn, zijn impact is blijvend. In elk kind dat zich nu veiliger voelt, in elke ouder die gehoord wordt, en in elke leraar die weet wat te doen. Zijn verhaal is er één van veerkracht, liefde en verandering.
Het herinnert ons eraan dat ook jonge levens een grote nalatenschap kunnen achterlaten. Ryan maakte met zijn bestaan de wereld veiliger voor velen. En dat verdient blijvende erkenning.
