Algemeen
Alle Nederlanders hebben teveel PFAS in hun bloed: wat zijn de gevolgen voor de gezondheid
Iedereen in Nederland heeft ermee te maken: de aanwezigheid van PFAS in het bloed. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft dit recent bevestigd na uitgebreid onderzoek naar bloedmonsters uit het hele land. Wat zijn deze stoffen precies, hoe komen ze in ons lichaam terecht en wat betekent dit voor onze gezondheid? Dit artikel geeft antwoord op deze vragen en zet de feiten helder op een rij.
Wat zijn PFAS precies?
PFAS is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die sinds de vorige eeuw op grote schaal worden gebruikt. De afkorting staat voor Poly- en PerFluorAlkylStoffen. PFAS maken materialen water-, vet- en vuilafstotend. Daarom vind je PFAS in allerlei producten: van pannen met een antiaanbaklaag tot waterafstotende jassen en bepaalde soorten cosmetica. Het was ooit een ‘wondermiddel’ vanwege deze handige eigenschappen.
PFAS verdwijnen nauwelijks uit het milieu
Een groot probleem is dat PFAS bijna niet afbreken. Ze blijven heel lang in de natuur aanwezig en stapelen zich op in bodem, water en uiteindelijk ook in ons lichaam. Dit maakt PFAS tot een zogenoemde ‘persistente’ stof. Omdat de stoffen zo langzaam afbreken, kan de hoeveelheid in ons lichaam langzaam oplopen als we steeds opnieuw worden blootgesteld.
Onderzoek: iedereen in Nederland heeft PFAS in het bloed
Het RIVM onderzocht 1500 bloedmonsters die tussen 2016 en 2017 zijn afgenomen in heel Nederland. Uit de analyses bleek dat vrijwel iedereen PFAS in het bloed heeft. In bijna alle monsters werden minimaal zeven verschillende soorten PFAS aangetroffen. PFOS en PFOA zijn de meest voorkomende varianten. Vooral deze stoffen roepen zorgen op, omdat ze in verband worden gebracht met mogelijke gezondheidsrisico’s.
Bijzonder is dat het RIVM ook specifiek keek naar regio’s in de buurt van fabrieken die met PFAS hebben gewerkt. Inwoners rond Dordrecht hadden bijvoorbeeld meer PFOA in het bloed. Bij de Westerschelde bleek de concentratie PFOS hoger dan gemiddeld in Nederland. Dit laat zien dat nabijheid van industrie een rol speelt.
Hoe komen PFAS in het lichaam terecht?
Er zijn verschillende manieren waarop mensen PFAS binnenkrijgen. De belangrijkste routes zijn voedsel, drinkwater en direct contact met producten die PFAS bevatten.
-
Voedsel: Via vis, schaal- en schelpdieren, vlees en eieren kunnen PFAS ons lichaam binnenkomen. Vooral in gebieden rondom vervuilde wateren kan dit een groot aandeel leveren.
-
Drinkwater: Ook drinkwater kan PFAS bevatten, al voldoen de meeste Nederlandse waterbedrijven aan strenge normen.
-
Producten: Veel huishoudelijke producten zoals pannen met antiaanbaklagen, regenjassen, schoenen en cosmetica bevatten PFAS. Bij slijtage of verhitting kunnen kleine deeltjes vrijkomen.
Het Voedingscentrum adviseert daarom om gevarieerd te eten en niet te vaak producten uit één specifieke regio te consumeren, vooral in gebieden waar verhoogde concentraties zijn gemeten.
Wat zijn de mogelijke gezondheidseffecten?
Dat PFAS bij iedereen in het bloed voorkomen, betekent niet dat mensen direct ziek worden. Wel kunnen ze effect hebben, zeker bij langdurige blootstelling. Volgens het RIVM kan een hoge concentratie PFAS invloed hebben op het immuunsysteem. Zo kan de weerstand verminderen, waardoor het lichaam minder goed in staat is om infecties te bestrijden.
Andere wetenschappelijke studies koppelen langdurige blootstelling aan mogelijke effecten op de hormoonhuishouding, de vruchtbaarheid en een licht verhoogd risico op sommige vormen van kanker. De risico’s hangen sterk af van de hoeveelheid PFAS in het lichaam, hoe lang iemand eraan blootstaat en de persoonlijke gezondheidssituatie.
Wat zegt het RIVM over de norm?
Voor PFAS is een gezondheidskundige grenswaarde vastgesteld. Dit is een richtlijn voor een hoeveelheid die als veilig wordt beschouwd. Het RIVM constateert nu dat de concentraties in het bloed bij de meeste mensen in Nederland hoger liggen dan deze grenswaarde. Dit is een signaal dat er structureel te veel PFAS binnenkomen.
Belangrijk om te weten is dat de grenswaarde geen harde scheidslijn is. Boven deze waarde neemt het risico op gezondheidseffecten toe, maar dit betekent niet dat mensen direct ziek worden.
Waarom verdwijnen PFAS niet vanzelf?
Een groot probleem is dat PFAS bijna niet afbreken. De stoffen kunnen zich jarenlang in het milieu ophopen en zo ook in ons lichaam. PFAS worden wel langzaam afgebroken en uitgescheiden, maar dit proces duurt jaren. Daarom is het belangrijk om de blootstelling zoveel mogelijk te beperken.
Om de hoeveelheid PFAS in het lichaam omlaag te brengen, is het nodig dat mensen minder binnenkrijgen. Dat vraagt om maatregelen vanuit overheden en bedrijven, maar ook om bewustere keuzes van consumenten.
Algemeen
Viola Holt stuurde Albert Verlinde onlangs DIT appje, dat met de kennis van nu hartverscheurend is
Albert Verlinde deelt ontroerend laatste appje van Viola Holt in RTL Tonight
In de uitzending van RTL Tonight van gisteren werd uitgebreid stilgestaan bij het plotselinge afscheid van Viola Holt. De oud-presentatrice, bekend van haar warme persoonlijkheid en kleurrijke televisiecarrière, is op 76-jarige leeftijd onverwacht heengegaan. Een van haar oud-collega’s, Albert Verlinde, deelde tijdens de uitzending een persoonlijk bericht dat hij kort geleden nog van haar ontving — een WhatsApp-bericht dat nu, achteraf gezien, een extra emotionele lading heeft gekregen.
Een onverwacht afscheid
Viola Holt 0verleed afgelopen donderdag in haar woning in Muiderberg aan een hartstilstand. Hulpdiensten kwamen snel ter plaatse, maar konden haar niet meer redden. Het nieuws kwam bij vrienden, collega’s en kijkers hard binnen.
In de media werd op tal van manieren stilgestaan bij het verlies van de geliefde televisiepersoonlijkheid. Omroepen, collega’s en fans deelden herinneringen, beelden en woorden van dankbaarheid. Holt was jarenlang een vast gezicht op de Nederlandse televisie en stond bekend om haar charme, spontaniteit en warme uitstraling.
Bij RTL Tonight werd het nieuws met grote betrokkenheid besproken. Daar vertelde Albert Verlinde over de laatste keer dat hij contact had met Viola — en hoe intens ze nog van het leven genoot.
“Ze haalde alles uit het leven”
Albert Verlinde, die Viola jarenlang kende van hun gezamenlijke periode bij RTL, sprak zichtbaar geëmotioneerd over haar persoonlijkheid.
“Viola was echt een Gooisch meisje dat alles uit het leven haalde,” begon hij. “Als ik aan haar denk, denk ik aan gezelligheid, feesten, goed presenteren en een glas wijn op zijn tijd. Ze hield van het leven in al zijn kleuren.”
Verlinde benadrukte dat Viola nooit half werk deed — niet in haar carrière, en ook niet in haar persoonlijke leven.
“Ze zei zelf altijd: alle middelen die er waren om te genieten, die heb ik gebruikt,” glimlachte hij. “En dat typeerde haar ook. Ze leefde voluit, zonder remmen.”
Een persoonlijk bericht vol warmte
Tijdens de uitzending haalde Verlinde zijn telefoon tevoorschijn en liet hij een WhatsApp-bericht zien dat hij op Viola’s laatste verjaardag ontving.
“Viola en ik hielden altijd contact,” vertelde hij. “Wanneer ze me op televisie zag, stuurde ze een berichtje. Altijd iets liefs, iets kleins, een opmerking die liet zien dat ze keek.”
Op haar verjaardag, nog geen maand geleden, stuurde Holt hem een bericht vanuit Duitsland. In de uitzending werd het appje op het scherm getoond: een foto van Viola met een gebakje, stralend als altijd, met daarbij de woorden:
“Groetjes uit Bremm, Duitsland. Pas bij 80 geef ik een feest.”
Albert vertelde met een brok in zijn keel:
“Ze was jarig die dag, ze werd 76. En ze zei: ‘Pas bij 80 geef ik een feest.’ Toen ik dat bericht terugzag, dacht ik: die 80 heb je niet mogen halen, maar wat héb je uit het leven gehaald wat erin zat.”
Het moment raakte ook de kijkers thuis, die massaal hun steunbetuigingen deelden op sociale media. “Wat een mooi eerbetoon,” schreef iemand op X. “Je voelt de warmte waarmee over haar wordt gesproken.”
Een vrouw vol leven
Viola Holt werd in de jaren negentig een bekend gezicht op televisie dankzij programma’s als De 5 Uur Show en Viola on Tour. Ze stond bekend om haar energieke manier van presenteren en haar vermogen om mensen op hun gemak te stellen.
In de loop der jaren groeide ze uit tot een echte publiekslieveling. Niet alleen door haar televisieoptredens, maar ook door haar openhartigheid over het leven, ouder worden en genieten van kleine dingen.
“Viola was iemand die je meteen het gevoel gaf dat je welkom was,” vertelde Verlinde. “Ze had altijd belangstelling voor anderen. Ze kon je een compliment geven waar je de hele dag vrolijk van werd.”
Ook haar humor en levenslust bleven haar handelsmerk. “Ze had die typische Gooische flair, maar met een groot hart,” voegde Verlinde eraan toe. “Ze kon lachen om zichzelf, en dat is iets wat niet veel mensen kunnen.”
Veel liefde en warmte op sociale media
Na de uitzending stroomden de reacties binnen. Kijkers prezen niet alleen het eerlijke gesprek bij RTL Tonight, maar ook de manier waarop Albert Verlinde haar herinnerde.
“Wat een prachtige ode aan een bijzondere vrouw,” schreef een kijker.
“Albert sprak zo liefdevol over haar, je voelde de vriendschap en het respect.”
Ook bekende Nederlanders deelden hun herinneringen. Gordon schreef op Instagram dat hij “met veel warmte aan haar terugdenkt” en haar altijd als een “echte vakvrouw met een groot hart” heeft gezien.
Omroep Ongehoord Nederland plaatste een speciale video waarin hoogtepunten uit Viola’s carrière werden getoond, met beelden van haar sprankelende lach en haar spontane uitspraken.
Albert Verlinde over haar laatste momenten
In het slot van de uitzending nam Verlinde even de tijd om stil te staan bij Holt’s gezin, en in het bijzonder bij haar partner Peter Holt, met wie ze 35 jaar samen was.
“Peter en Viola hadden een prachtige relatie,” zei hij. “Ze waren echt elkaars maatjes. Hij zat gisteravond naast haar toen het gebeurde. Hij heeft haar liefdevol met een kleed bedekt en tot diep in de nacht samen met de kinderen bij haar gezeten.”
Verlinde richtte zich rechtstreeks tot de familie:
“Wat wens ik Peter en de kinderen heel veel sterkte. Ze hebben een bijzondere vrouw, moeder en partner verloren. En wij allemaal hebben een kleurrijke persoonlijkheid verloren die het leven mooier maakte.”
Een leven vol kleur en muziek
Hoewel Holt de laatste jaren minder op televisie te zien was, bleef ze actief op sociale media en in haar eigen omgeving. Ze deelde regelmatig vrolijke foto’s van uitjes, etentjes en haar liefde voor muziek.
Nog maar enkele uren voor haar 0verlijden plaatste ze een bericht op X waarin ze haar dankbaarheid uitsprak voor “de onverwachte geluksmomenten van het leven”. Ze schreef over een fijne dag vol kleine dingen: een wandeling, een glaasje whisky op het terras, een bord Thaise curry op het fornuis, en de maan die buiten straalde.
“Wat een fijne dag… allemaal iets om blij van te worden,” stond er in haar bericht.
Dat bericht werd door velen gezien als een symbolisch afscheid — een laatste moment van dankbaarheid en levenslust, precies zoals haar vrienden haar kenden.
Een nalatenschap van warmte
Met haar plotselinge vertrek laat Viola Holt een leegte achter in de Nederlandse televisiewereld. Toch overheerst bij velen vooral dankbaarheid voor wat ze bracht: energie, authenticiteit en warmte.
Albert Verlinde sloot zijn woorden af met een eenvoudige, maar ontroerende boodschap:
“Viola, bedankt. Voor wie je was, voor hoe je leefde, en voor de kleur die je bracht in ons vak. We zullen je nooit vergeten.”
