Het kabinet overweegt een verhoging van het hoogste btw-tarief als maatregel om het begrotingstekort terug te dringen. Volgens bronnen in Den Haag is dit een van de belangrijkste opties die momenteel worden onderzocht. Dit plan komt in de plaats van eerdere belastingverhogingen op sport, cultuur en boeken, die uiteindelijk niet zijn doorgegaan.

Momenteel bedraagt het hoogste btw-tarief in Nederland 21 procent. De mogelijke verhoging naar 21,4 procent zou onder andere kleding, streamingsdiensten en nieuwe keukens duurder maken. De maatregel moet naar schatting 1,3 miljard euro extra belastinginkomsten opleveren en zou noodzakelijk zijn om een gat van 1,2 miljard euro in de begroting te dichten.

Verschillende belastingopties op tafel

Volgende week presenteert het kabinet een uitgebreid voorstel met meerdere belastingmaatregelen. Naast de btw-verhoging wordt er gekeken naar andere mogelijke aanpassingen in het belastingstelsel. Een van de alternatieven die worden overwogen, is een uniform btw-tarief van 17 tot 18 procent. Dat zou betekenen dat producten in het lage tarief, zoals groente en fruit, ook duurder worden.

Daarnaast onderzoekt het kabinet of bepaalde producten en diensten uit het lage btw-tarief kunnen worden overgeheveld naar het hoge tarief. Eerdere plannen om dit te doen met boeken, theatervoorstellingen en sportabonnementen zijn in november door de Tweede Kamer verworpen. Dit dwingt het kabinet nu om andere oplossingen te zoeken om de begroting sluitend te krijgen.

Staatssecretaris Van Oostenbruggen heeft inmiddels verkennende gesprekken gevoerd in de Tweede Kamer om te peilen of er draagvlak is voor de verschillende belastingmaatregelen. Uit deze gesprekken blijkt dat de verhoging van het hoogste btw-tarief met 0,4 procentpunt de meeste kans maakt om daadwerkelijk doorgevoerd te worden.

Wat betekent een btw-verhoging voor consumenten?

Mocht de btw-verhoging doorgaan, dan zullen consumenten dit direct merken in hun portemonnee. Producten en diensten in het hoge btw-tarief – waaronder elektronica, kleding, meubels, horeca en abonnementen op streamingsdiensten – zullen duurder worden.

Dit betekent dat dagelijkse uitgaven voor huishoudens zullen stijgen, vooral voor mensen die regelmatig aankopen doen in deze sectoren. Een verhoging van 0,4 procent lijkt misschien klein, maar bij grote uitgaven, zoals de aanschaf van een keuken of een auto, kan dit flink oplopen.

Ook bedrijven zullen de impact voelen. De extra kosten die zij moeten maken vanwege de hogere btw zullen vaak worden doorberekend aan consumenten. Dit kan ertoe leiden dat bepaalde sectoren, zoals de retail en horeca, minder omzet draaien doordat klanten minder te besteden hebben.

Politieke verdeeldheid binnen de coalitie

Binnen de coalitiepartijen bestaat nog veel onenigheid over het voorstel. VVD-leider Yesilgöz heeft aangegeven het plan te willen beoordelen op de gevolgen voor werkenden. Ze heeft zich nog niet expliciet uitgesproken tegen de btw-verhoging, maar noemt het voorstel “niet enthousiastmakend”. Dit suggereert dat de partij nog twijfelt over steun aan de maatregel.

PVV-leider Geert Wilders heeft zich daarentegen uitgesproken tegen de verhoging en pleit voor lastenverlichting in plaats van belastingverhogingen. Op sociale media schreef hij dat hij geen bezuinigingen of extra uitgaven zal accepteren zonder een verlaging van de lasten voor ‘gewone mensen’.

Andere partijen in de Tweede Kamer, zoals GroenLinks-PvdA en D66, lijken meer open te staan voor de btw-verhoging, mits deze gepaard gaat met maatregelen om lagere inkomens te ontzien. Er wordt gesproken over mogelijke compensatiepakketten voor mensen met een laag inkomen, al is nog onduidelijk hoe deze eruit zouden moeten zien.

Internationale vergelijking: Hoe verhoudt Nederland zich?

Vergeleken met andere Europese landen heeft Nederland een relatief gemiddeld btw-tarief. In sommige landen, zoals Denemarken en Zweden, ligt het standaardtarief op 25 procent. In Duitsland is het 19 procent, en in België 21 procent. Een verhoging naar 21,4 procent zou Nederland nog steeds binnen de Europese middenmoot houden.

Toch is er kritiek op het plan, omdat Nederland in andere opzichten al een relatief hoge belastingdruk kent. Naast de btw betalen Nederlanders ook hoge inkomstenbelasting en accijnzen. Critici vrezen dat een nieuwe belastingverhoging de koopkracht verder zal verzwakken en economische groei zal afremmen.

Wat gebeurt er de komende weken?

De discussie over de btw-verhoging zal de komende weken volop in de Tweede Kamer worden gevoerd. Het kabinet moet knopen doorhakken over welke belastingmaatregelen daadwerkelijk worden doorgevoerd en welke alternatieven er mogelijk zijn.

Tegelijkertijd zullen belangengroepen, zoals ondernemersverenigingen en consumentenorganisaties, hun standpunten naar voren brengen. De kans is groot dat er vanuit de retail- en horecasector sterke tegenstand zal komen tegen de btw-verhoging, aangezien deze sectoren al te maken hebben met stijgende kosten en een afnemende koopkracht van consumenten.

De definitieve beslissing zal afhangen van de politieke onderhandelingen en het draagvlak binnen de coalitie. Mocht het plan worden goedgekeurd, dan is de verwachting dat de btw-verhoging in 2025 in werking treedt.

Conclusie

Het kabinet overweegt een verhoging van het hoogste btw-tarief om het begrotingstekort terug te dringen. Hoewel het slechts een kleine verhoging lijkt, kan dit grote gevolgen hebben voor consumenten en bedrijven. De coalitie is verdeeld over het plan en de komende weken zal blijken of er voldoende steun is om de maatregel door te voeren. Wat zeker is, is dat Nederlanders zich moeten voorbereiden op mogelijk hogere prijzen in de nabije toekomst.