In Nederland is een groeiende bezorgdheid over de invloed van sociale media op jongeren. D66 heeft recentelijk voorgesteld om een minimumleeftijd van 15 jaar in te voeren voor het zelfstandig gebruik van platforms zoals TikTok, Instagram en Snapchat. Het kabinet wordt opgeroepen om dit in Europees verband te regelen, in navolging van landen als Frankrijk en Denemarken die al pleiten voor een dergelijke grens.

Achtergrond en Redenen voor het Voorstel

Jongeren worden blootgesteld aan algoritmes die eindeloos scrollen bevorderen, wat kan leiden tot verstoorde zelfbeelden, tijdverlies en negatieve effecten op schoolprestaties. Ouders signaleren deze problemen en vragen om maatregelen. Momenteel mogen jongeren onder de 16 jaar alleen met ouderlijke toestemming een account aanmaken op sociale media, maar de handhaving hiervan is beperkt en wordt grotendeels overgelaten aan de platforms zelf. D66-Kamerlid Hanneke van der Werf vergelijkt dit met de tabaksindustrie: “Nederland laat sigarettenfabrikanten ook niet zelf hun leeftijdsgrens bepalen en controleren.”

 

Internationale Ontwikkelingen

In Australië wordt gewerkt aan een wetsvoorstel om sociale media te verbieden voor jongeren onder de 16 jaar, waarbij leeftijdsverificatie verplicht zou worden. Ook in Europa zijn er bewegingen richting strengere regulering. Frankrijk en Denemarken pleiten al langer voor een EU-brede leeftijdsgrens van 15 jaar. D66 wil dat Nederland zich bij deze landen aansluit en een voortrekkersrol speelt in de Europese discussie.

 

Technische Uitdagingen en Handhaving

Een belangrijk aspect van het voorstel is de implementatie van een effectief leeftijdsverificatiesysteem. D66 verwacht dat techbedrijven dergelijke systemen ontwikkelen, vergelijkbaar met verificatiemethoden die banken of DigiD gebruiken. Het doel is om een waterdicht systeem te creëren dat de privacy van gebruikers respecteert en tegelijkertijd de leeftijdsgrens handhaaft. Platforms die gebruikmaken van verslavende algoritmes zouden onder deze regelgeving vallen, terwijl communicatiediensten zoals WhatsApp buiten beschouwing blijven.

 

Publieke Opinie

Uit onderzoek blijkt dat een overgrote meerderheid van de Nederlanders voorstander is van een minimumleeftijd voor sociale media. Bijna 40% pleit voor een grens van 16 jaar, terwijl 27% 14 jaar geschikt vindt. Opvallend is dat 15% voorstelt om de grens bij 18 jaar te leggen. Deze cijfers weerspiegelen de groeiende zorgen binnen de samenleving over de impact van sociale media op de jeugd.

Kritiek en Overwegingen

Critici van het voorstel wijzen op de uitdagingen bij de handhaving en de mogelijke inbreuk op de privacy. Het kabinet erkent dat het in de praktijk moeilijk kan zijn om te bepalen wanneer ouderlijke toestemming vereist is en benadrukt het belang van adequate leeftijdsverificatie zonder privacy te schenden. Er zijn echter nog geen concrete plannen om online leeftijdsverificatie wettelijk te borgen voor sociale media.

Conclusie

Het voorstel van D66 om een minimumleeftijd van 15 jaar voor sociale media in te voeren, sluit aan bij internationale trends en de zorgen van ouders en deskundigen over de invloed van deze platforms op jongeren. De discussie richt zich nu op de praktische uitvoering, handhaving en de balans tussen bescherming van jongeren en het waarborgen van privacy. Het is duidelijk dat er een maatschappelijke roep is om actie, maar de implementatie vergt zorgvuldige overweging en samenwerking op zowel nationaal als Europees niveau.