Huiseigenaren in Nederland moeten zich voorbereiden op hogere gemeentelijke woonlasten in 2024. Gemiddeld stijgen deze lasten met 4,8%, wat neerkomt op een extra kostenpost van ongeveer €45 per huishouden. Dit brengt de gemiddelde jaarlijkse kosten voor onroerendezaakbelasting (ozb), rioolheffing en afvalstoffenheffing op €996 per huishouden. De cijfers zijn gebaseerd op een steekproef van Vereniging Eigen Huis (VEH) onder 113 gemeenten.

Grote verschillen tussen gemeenten

Hoewel het landelijke gemiddelde een indicatie geeft, lopen de kosten per gemeente sterk uiteen. In Laren, Noord-Holland, betalen huiseigenaren gemiddeld €1647 aan woonlasten, terwijl in Rijssen-Holten, Overijssel, de rekening slechts €703 bedraagt. Dit verschil van bijna €1000 illustreert de impact van lokaal beleid en gemeentelijke keuzes.

Sommige gemeenten zien daarnaast een scherpe stijging in woonlasten. In plaatsen zoals Reusel-De Mierden, Barendrecht, Overbetuwe, Hillegom en Druten nemen de lasten toe met percentages tussen de 10% en 17%, wat betekent dat huiseigenaren daar jaarlijks €70 tot €180 meer betalen.

Vooruitblik: Het ‘ravijnjaar’ van 2026

Vereniging Eigen Huis waarschuwt voor een toekomstige uitdaging: het zogenoemde ‘ravijnjaar’ in 2026. Door aflopende subsidies en stijgende kosten zullen veel gemeenten geconfronteerd worden met grote begrotingstekorten. Hoewel de exacte impact nog onzeker is, vrezen deskundigen dat gemeenten deze tekorten zullen compenseren met nog hogere belastingen voor huiseigenaren.

Opvallend is dat veel gemeenten nog niet anticiperen op deze toekomstige problemen. Volgens VEH zijn de onzekerheden te groot om nu al maatregelen te nemen, zoals het verhogen van de ozb. Toch lijkt het waarschijnlijk dat huiseigenaren uiteindelijk de rekening gepresenteerd krijgen.

Ozb blijft grootste inkomstenbron

De onroerendezaakbelasting blijft de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten, die zelf het tarief bepalen. In Renkum stijgt de ozb in 2024 met maar liefst 39%, de hoogste toename in het land. Dit betekent dat de gemiddelde ozb in deze gemeente in twee jaar tijd met €277 is gestegen. Voor sommige gemeenten is de ozb een instrument om begrotingstekorten te dichten. Aan de andere kant hebben bijna 10% van de onderzochte gemeenten de ozb-tarieven juist verlaagd.

Variaties in riool- en afvalstoffenheffing

Naast de ozb zijn er grote verschillen in riool- en afvalstoffenheffing. Hoewel deze belastingen wettelijk niet meer dan kostendekkend mogen zijn, varieert het bedrag aanzienlijk. Zo betalen inwoners van Rijswijk gemiddeld €568 aan afvalstoffenheffing, terwijl dit in Losser slechts €219 is. Deze verschillen zijn het gevolg van uiteenlopende inzamelkosten en de manier waarop gemeenten eventuele financiële meevallers doorberekenen aan inwoners.

Gematigde stijging ten opzichte van 2023

Hoewel de woonlasten in 2024 gemiddeld met €45 per huishouden stijgen, is dit iets minder scherp dan in 2023, toen de toename €51 bedroeg. Toch blijven de absolute bedragen zorgwekkend, vooral nu de koopkracht van veel Nederlanders al onder druk staat door stijgende kosten voor energie, boodschappen en andere levensbehoeften.

Wat betekent dit voor huiseigenaren?

De stijgende gemeentelijke woonlasten vormen voor veel huishoudens een extra financiële uitdaging. Vooral in gemeenten met bovengemiddelde stijgingen, zoals Renkum, zullen huiseigenaren de impact voelen. Vereniging Eigen Huis roept huiseigenaren op om kritisch te kijken naar gemeentelijk beleid en vraagt beleidsmakers om meer transparantie in de verdeling van lasten.

In het voorjaar publiceert Vereniging Eigen Huis een uitgebreid overzicht van de gemeentelijke woonlasten in alle Nederlandse gemeenten. Dit rapport biedt huiseigenaren inzicht in de specifieke kosten en hoe deze zich verhouden tot het landelijke gemiddelde.

Conclusie

Met een gemiddelde stijging van 4,8% en uitschieters tot 17% blijven de gemeentelijke woonlasten een groeiende kostenpost voor huiseigenaren. De verschillen tussen gemeenten zijn groot, en de onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen, zoals het ravijnjaar in 2026, werpt een schaduw over de financiële vooruitzichten. Vereniging Eigen Huis benadrukt de noodzaak van meer transparantie en verantwoording van gemeenten om begrotingstekorten niet volledig af te wentelen op inwoners. Ondanks enkele gematigde stijgingen blijft de algemene trend zorgwekkend.