Video
Nieuwe inzichten over bescherming na vaccinatie: wat onderzoek naar AstraZeneca onthult over de neusimmuniteit

Voor veel mensen betekende vaccinatie tegen het coronavirus een belangrijke stap richting bescherming en gemoedsrust. Toch komen er voortdurend nieuwe wetenschappelijke inzichten bij die ons helpen om die bescherming beter te begrijpen en eventueel bij te stellen. Een recente studie van het Universitair Ziekenhuis Gent richt zich specifiek op de rol van neusimmuniteit, en daaruit blijkt een opmerkelijk verschil tussen vaccins.
In het bijzonder komt het AstraZeneca-vaccin minder krachtig naar voren dan bijvoorbeeld het Pfizer-vaccin als het gaat om de opbouw van antistoffen in het neusslijmvlies. Dat roept vragen op, zeker nu het virus in de samenleving blijft circuleren en nieuwe varianten de kop opsteken.
Waarom juist de neus zo belangrijk is
Het coronavirus verspreidt zich hoofdzakelijk via de luchtwegen. De neus is daarbij het eerste contactpunt, de frontlinie van ons immuunsysteem. Als het virus daar wordt herkend en geneutraliseerd door antistoffen, kan verdere besmetting en verspreiding vaak worden voorkomen.
Het UZ Gent onderzocht specifiek de aanwezigheid van neutraliserende antistoffen in de neus na vaccinatie. Dit type afweerstoffen speelt een cruciale rol bij het blokkeren van de eerste stap in het infectieproces: de hechting van het virus aan de cellen in het neusslijmvlies.
Volgens prof. dr. Philippe Gevaert, specialist neus-keel-oorheelkunde, kan bescherming in de neus cruciaal zijn in de strijd tegen luchtweginfecties. “Als de immuniteit lokaal sterk is, vormt dat een belangrijke barrière,” zegt hij. “Het is de eerste verdedigingslinie tegen infectie en transmissie.”
Het onderzoek: Pfizer versus AstraZeneca
In de studie werden gevaccineerde proefpersonen vergeleken op basis van hun opgebouwde antistoffen in het neusslijmvlies. De resultaten toonden een duidelijk verschil aan tussen mensen die het Pfizer-vaccin kregen en zij die gevaccineerd werden met AstraZeneca.
Bij proefpersonen die het Pfizer-vaccin ontvingen, had 96 procent meetbare antistoffen in de neus. Bij de AstraZeneca-groep lag dat percentage veel lager, namelijk op 59 procent.
Maar het ging niet alleen om de hoeveelheid antistoffen. Ook de kwaliteit van deze afweerstoffen bleek verschillend. “De antistoffen opgewekt door het Pfizer-vaccin vertoonden een sterkere neutraliserende werking op het spike-eiwit van het virus,” aldus de onderzoekers. Dat spike-eiwit is cruciaal voor het binnendringen van het virus in de menselijke cel.
Eerdere besmetting biedt geen extra voordeel in de neus
Opmerkelijk is dat het doormaken van een eerdere coronabesmetting geen merkbare extra bescherming bood in de neus. Zelfs personen die eerst besmet raakten en daarna een vaccin kregen, toonden geen verhoogde neusimmuniteit ten opzichte van gevaccineerden zonder infectiegeschiedenis.
Dat onderstreept volgens de onderzoekers dat vooral het type vaccin bepalend is voor de opbouw van lokale immuniteit in de slijmvliezen. En die lokale immuniteit is volgens steeds meer wetenschappers belangrijker dan tot nu toe werd gedacht.
Waarom dit inzicht ertoe doet
In de beginfase van de pandemie lag de focus vooral op het voorkomen van ernstige ziekte en ziekenhuisopnames, en daarin hebben vrijwel alle goedgekeurde vaccins hun waarde bewezen. Maar met de komst van nieuwe virusvarianten – die zich vaak sneller verspreiden – komt de nadruk steeds meer te liggen op het voorkómen van infectie en transmissie. En daar speelt de neus een sleutelrol in.
Als antistoffen al in het neusslijmvlies aanwezig zijn, wordt de kans dat het virus zich verspreidt naar de rest van het lichaam kleiner. Tegelijkertijd wordt ook de overdracht naar anderen bemoeilijkt. Dat maakt neusimmuniteit niet alleen persoonlijk relevant, maar ook op maatschappelijk niveau.
UZ Gent pleit voor vervolgonderzoek
De wetenschappers achter de studie benadrukken dat deze resultaten een eerste stap zijn. Ze pleiten voor verder onderzoek naar de verschillen in lokale immuniteitsopbouw tussen vaccins. Daarbij zou ook moeten worden gekeken naar nieuwe vormen van vaccinatie, zoals neussprays of mucosale vaccins, die rechtstreeks inspelen op de eerste verdedigingslinie van het lichaam.
“Dit is geen reden tot paniek,” zegt prof. Gevaert, “maar wel een moment van heroverweging. We moeten blijven leren van wat het immuunsysteem ons laat zien.”
Wat betekent dit voor mensen met AstraZeneca?
Voor mensen die zijn gevaccineerd met AstraZeneca betekent deze studie niet dat hun vaccin waardeloos is. Integendeel: het AstraZeneca-vaccin biedt nog steeds een goede bescherming tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname – wat altijd de prioriteit is geweest in de volksgezondheid.
Wel kan het zijn dat de bescherming tegen milde infecties of transmissie iets minder krachtig is, vooral in de neus. In dat licht kan het voor sommige mensen zinvol zijn om, in overleg met een arts, te kiezen voor een booster met een ander type vaccin dat mogelijk een breder immunologisch profiel biedt.
Moeten mensen zich zorgen maken?
Zorg is niet per se nodig, maar bewustzijn wél. De wetenschappelijke inzichten veranderen voortdurend, en het is belangrijk dat burgers goed geïnformeerd blijven. Vaccinatie is geen absolute garantie, maar een middel om risico’s sterk te verlagen.
De keuze voor een bepaald vaccin was voor velen destijds niet persoonlijk, maar afhankelijk van beschikbaarheid. Dat maakt het des te belangrijker dat nieuw onderzoek leidt tot eerlijke, transparante communicatie én flexibele strategieën.
Toekomstige varianten vragen om extra aandacht
De onderzoekers wijzen erop dat toekomstige virusvarianten mogelijk andere eigenschappen hebben die het immuunsysteem op nieuwe manieren uitdagen. Daarbij zou lokale bescherming – zoals antistoffen in de neus – een nog belangrijkere rol kunnen spelen.
Daarom wordt er internationaal al geëxperimenteerd met inhalatievaccins, neusdruppels en andere vormen van toediening die gericht zijn op het slijmvlies. Deze innovaties zouden in de toekomst een aanvulling kunnen zijn op de bestaande vaccinstrategie.
Eén vaccin, meerdere effecten
Het onderzoek onderstreept ook hoe verschillend vaccins kunnen werken, zelfs als ze allemaal als ‘veilig en effectief’ zijn goedgekeurd. Pfizer en AstraZeneca zijn beide waardevolle middelen in de strijd tegen COVID-19, maar richten zich mogelijk op verschillende aspecten van het immuunsysteem.
Waar het AstraZeneca-vaccin vooral een sterke respons in het bloed opwekt, lijkt Pfizer ook krachtiger te zijn in het activeren van de lokale slijmvliesimmuniteit. Die kennis kan van belang zijn voor toekomstige keuzes bij boosters of nieuwe vaccinatiestrategieën.
Conclusie: wetenschap blijft evolueren – en dat is goed
De studie van het Universitair Ziekenhuis Gent biedt belangrijke inzichten die helpen bij het verfijnen van onze aanpak tegen het coronavirus. Het roept op tot verdere studie, nuance in communicatie en – waar nodig – bijstelling van strategieën.
Voor mensen die met AstraZeneca zijn gevaccineerd, is er geen reden tot paniek. Het vaccin blijft waardevol. Wel kunnen deze inzichten aanleiding zijn om met de huisarts of GGD te spreken over vervolgstappen, zoals boosters of aanvullende bescherming.
De kernboodschap: niet elk vaccin werkt op dezelfde manier, en daar moeten we ons bewust van blijven. Wetenschap is geen statisch geheel, maar een voortdurend proces van bijstellen, verbeteren en vooruitkijken. En dat is precies wat nodig is om met vertrouwen naar de toekomst te kijken.
Blijf op de hoogte van het laatste gezondheidsnieuws en nieuwe inzichten over vaccins, bescherming en publieke gezondheid – schrijf je in voor onze nieuwsbrief of volg ons op social media.

Video
Vreselijk nieuws: Vlammen slaan uit motor KLM-toestel
KLM-vlucht keert halsoverkop terug na motorproblemen: “Vlammen zichtbaar bij opstijgen”
Een KLM-vlucht van Amsterdam naar Mumbai is maandagmiddag uit voorzorg teruggekeerd naar Schiphol, nadat kort na het opstijgen vl*mmen uit een van de motoren werden waargenomen. Het incident werd bevestigd door een woordvoerder van KLM, en wordt inmiddels onderzocht.
De vlucht, met vluchtnummer KL877, vertrok zoals gepland rond 12.00 uur vanaf Schiphol, maar maakte binnen een uur rechtsomkeert. Volgens gegevens van luchtvaartwebsite FlightAware duurde het uiteindelijk ongeveer 50 minuten voordat het toestel weer veilig aan de grond stond.
Vl*mmen uit linkermotor na vertrek
Kort na het opstijgen sloeg de stemming in de cockpit en cabine abrupt om. Volgens een verklaring van KLM werden vl*mmen waargenomen uit de linkermotor van het toestel, een Boeing 777, dat normaal gesproken wordt ingezet voor langeafstandsvluchten.
“Bij het opstijgen van vlucht KL877 vanaf Amsterdam met bestemming Mumbai waren vl*mmen te zien uit de linkermotor,” bevestigt de woordvoerder. Hoewel het vliegtuig in eerste instantie koers bleef houden, besloten de piloten na overleg en een aantal rondjes boven de regio Rotterdam om uit voorzorg terug te keren naar Schiphol.
Veilig terug naar de gate, br*ndweer stond klaar
Bij de landing werd het toestel, zoals gebruikelijk in dit soort situaties, uit voorzorg opgewacht door de luchthavenbr*ndweer. Volgens KLM kon het vliegtuig zelfstandig terug taxiën naar de gate, wat duidt op een gecontroleerde en stabiele landing.
Na aankomst zijn alle passagiers rustig uitgestapt. Ze worden sindsdien opgevangen door KLM-personeel en krijgen waar mogelijk direct een alternatieve vlucht aangeboden. Voor zover bekend zijn er geen gewonden gevallen en verliep de evacuatie ordelijk.
Onderzoek naar oorzaak gestart
De exacte oorzaak van het incident is nog niet officieel vastgesteld. KLM laat weten dat een technisch team het toestel inmiddels grondig onderzoekt. Ook luchtvaartautoriteiten zullen de gegevens van de vluchtdata en cockpitcommunicatie analyseren.
Op sociale media circuleren inmiddels geruchten dat het zou kunnen gaan om een birdstrike — een botsing tussen vogels en een motor. Dit zou volgens gebruikers mogelijk hebben plaatsgevonden kort na de start. Een woordvoerder van KLM geeft aan geen uitspraken te doen over mogelijke oorzaken, totdat het onderzoek volledig is afgerond.
Wat is een birdstrike?
Een birdstrike, of vogelaanvaring, is een bekend fenomeen binnen de luchtvaart. Het treedt op wanneer vogels tijdens het opstijgen of landen in contact komen met een vliegtuig, vaak met een motor als gevolg. Hoewel moderne vliegtuigen zijn ontworpen om hiertegen bestand te zijn, kan het bij een botsing met meerdere vogels leiden tot tijdelijke schade of motorstoringen.
Volgens luchtvaartdeskundigen komt dit soort incidenten vooral voor vlak na het opstijgen, wanneer vliegtuigen nog laag vliegen en zich binnen het bereik van vogelzwermen bevinden. Elk jaar worden wereldwijd duizenden birdstrikes gemeld, waarvan het overgrote deel zonder gevaar voor passagiers verloopt.
Passagiers reageren op schrikmoment
Een van de passagiers die aan
boord zat, liet via sociale media weten dat de situatie even
spannend was:
“Vl*mmen en rook waren niet
fijn. En dan is het opeens héél stil in de cabine. Gelukkig kwam er
snel bericht dat het vuur uit was en dat we veilig terug konden
vliegen op één motor. Maar leuk is anders, natuurlijk.”
De sfeer aan boord werd omschreven als rustig maar gespannen. Zodra de situatie onder controle was, werd via het cabinepersoneel meegedeeld dat er geen acuut gevaar was en dat het toestel terugkeerde naar Schiphol.
Grote dank aan de bemanning
Op sociale media is er veel lof voor de bemanning van vlucht KL877, die volgens passagiers uiterst professioneel en kalmerend te werk ging. “Ze hielden ons goed op de hoogte, bleven kalm en deden alles volgens het boekje. Dat gaf vertrouwen,” aldus een andere reiziger.
Ook KLM benadrukt dat de bemanning snel en adequaat heeft gereageerd. “Onze piloten en cabin crew zijn getraind voor dit soort situaties,” laat de luchtvaartmaatschappij weten. “Zij hebben alles gedaan om de veiligheid van de passagiers en crew te waarborgen.”
Geen invloed op andere vluchten
Volgens Schiphol heeft het incident geen gevolgen gehad voor het overige vliegverkeer. De landingsbaan werd kort vrijgemaakt voor de terugkerende Boeing 777, maar er zijn geen structurele vertragingen ontstaan. Andere vluchten konden zoals gepland doorgang vinden.
Voor de passagiers van KL877 wordt ondertussen gewerkt aan een nieuwe vlucht naar Mumbai. KLM streeft ernaar om zoveel mogelijk mensen nog dezelfde dag of uiterlijk binnen 24 uur te laten vertrekken, afhankelijk van de beschikbaarheid van toestellen en crew.
Samenvattend: wat weten we tot nu toe?
-
Vlucht KL877 van Amsterdam naar Mumbai keerde maandagmiddag uit voorzorg terug naar Schiphol.
-
Kort na het opstijgen werden vl*mmen waargenomen uit de linkermotor.
-
Het toestel cirkelde boven Rotterdam en landde na circa 50 minuten veilig terug in Amsterdam.
-
De Boeing 777 kon zelfstandig terug naar de gate taxiën.
-
Br*ndweer stond klaar, maar hoefde niet in actie te komen.
-
Alle passagiers zijn veilig geëvacueerd en worden opgevangen en omgeboekt.
-
De oorzaak wordt onderzocht, maar er wordt gespeculeerd over een mogelijke birdstrike.
-
Passagiers prijzen de professionele houding van de bemanning.
Veiligheid blijft prioriteit
Voor luchtvaartmaatschappijen als KLM staat veiligheid altijd voorop. Incidenten als deze, hoe zeldzaam ook, worden grondig onderzocht en leiden vaak tot aanvullende controles of aanpassingen in procedures. Het feit dat het toestel veilig kon terugkeren en de situatie onder controle bleef, onderstreept het belang van strenge veiligheidsprotocollen en ervaren crewleden.
Hoewel het voor de betrokken passagiers een spannend moment was, overheerst vooral de opluchting dat iedereen veilig aan de grond is gekomen. Zoals een reiziger het verwoordde: “Ik stap met vertrouwen weer in het vliegtuig — want dit heeft bewezen dat het systeem werkt.”
🔥 Possibly a birdstrike! 🔥
KLM PH-BVW
KL877
Joe Adam on YouTubehttps://t.co/xyRlXyZTni pic.twitter.com/K44HCzDaUp— Menno Swart (@MennoSwart) May 17, 2025
a