Algemeen
John de Bever hoeft niet naar uitvaart van zijn beste vriend te komen
Hoewel Johan Derksen nog altijd wekelijks op televisie verschijnt en zijn scherpe mening niet onder stoelen of banken steekt, is ook hij zich bewust van de vergankelijkheid van het leven. De 76-jarige tv-persoonlijkheid heeft inmiddels nagedacht over hoe hij zijn eigen afscheid voor zich ziet — en dat leidt tot verrassend heldere keuzes. Eén daarvan? Zijn goede vriend John de Bever hoeft op zijn uitvaart niet te zingen. “Dat heb ik hem vriendelijk afgeraden,” zegt Derksen met zijn kenmerkende droge humor.
Geen feest, maar een eenvoudig afscheid
Tijdens een recente aflevering van het programma Vandaag Inside kwam het onderwerp afscheid en uitvaarten op tafel. Presentator Wilfred Genee vroeg wat Johan zou willen als het zover is. Derksen antwoordde op zijn typerende manier: nuchter, direct en met een vleugje humor. “Ik wil gewoon netjes begraven worden. Geen poespas, geen gezang, en zeker geen muzikale optredens aan de rand van mijn graf,” liet hij weten.
Hoewel het gesprek luchtig werd gebracht, was Johan oprecht in zijn wens voor een ingetogen afscheid. “Ik waardeer John de Bever als mens en als vriend, maar ik zie het niet zitten dat er vrolijke liedjes worden gezongen tijdens mijn uitvaart. Dat past gewoon niet bij mij.”
Geen belangstelling voor publieke herdenking
Het televisieprogramma De Kist, waarin bekende Nederlanders praten over hun kijk op het einde van het leven, werd ook aan Derksen voorgelegd. Hij liet weten vriendelijk te hebben bedankt voor deelname. De setting en het idee spraken hem niet aan. “Dat hoeft voor mij allemaal niet. Laat mij maar gewoon met rust. Geen gesprekken met een kist op de achtergrond en geen grote symboliek,” zei hij lachend.
Derksen benadert het onderwerp met dezelfde openheid als waarmee hij doorgaans de actualiteit bespreekt. Zijn boodschap is duidelijk: het afscheid hoeft niet groots of meeslepend te zijn, zolang het maar oprecht en eenvoudig is.
Geen angst, wel realisme
Wilfred Genee vroeg zich af of er misschien ook een diepere reden schuilgaat achter de nuchtere houding van Derksen. Maar de analist liet er geen misverstand over bestaan: “Ik ben niet bang. Het leven is eindig, dat weten we allemaal. Het hoort erbij.”
Die nuchtere benadering typeert Johan Derksen al jaren. Zijn vermogen om zaken direct te benoemen, gecombineerd met een flinke dosis zelfspot, maakt hem herkenbaar voor velen. Ook als het gaat om persoonlijke thema’s blijft hij trouw aan zichzelf.
Een afscheid zonder toespraken of eerbetoon
Wat betreft de invulling van zijn uitvaart, houdt Derksen het graag eenvoudig. Geen speeches, geen lange toespraken, en al helemaal geen uitgebreide lofzangen. “Ik hoef geen mensen die vertellen hoe bijzonder ik was. Dat weet ik zelf wel,” zegt hij met een knipoog.
Zelfs zijn directe collega’s van Vandaag Inside hoeven wat hem betreft niets te zeggen. “Kom gewoon even langs, gooi een bloemetje, en ga daarna gezellig iets drinken. Dat lijkt me meer dan voldoende.”
Zijn wensen tonen aan dat hij goed nadenkt over de impact van zijn afscheid op anderen. Geen overdaad, maar ook geen afstand. Een warme, eenvoudige manier van afscheid nemen, passend bij zijn karakter.
Vriendschap zonder verplichtingen
Opmerkelijk is dat Derksen zijn wens duidelijk maakt richting John de Bever, met wie hij een warme band onderhoudt. De twee zijn regelmatig samen te zien op televisie en delen een goede verstandhouding. Juist daarom vindt Johan het belangrijk om eerlijk te zijn over wat hij wel en niet wil.
Het verzoek om niet te zingen tijdens zijn afscheid is dan ook geen afwijzing, maar eerder een teken van vertrouwen. “Ik wil dat mijn uitvaart bij mij past. John begrijpt dat vast.” Of De Bever zich daaraan zal houden, blijft natuurlijk afwachten. Maar de boodschap is helder: geen feestelijkheden, geen muziek, gewoon een moment van rust en respect.
Praten over het einde mag ook luchtig zijn
Hoewel het onderwerp afscheid nemen voor veel mensen gevoelig ligt, laat Derksen zien dat het ook besproken kan worden met nuchterheid en relativering. Door op een open manier over zijn wensen te praten, maakt hij het onderwerp toegankelijker.
Zijn houding biedt ruimte voor gesprekken over een thema dat vaak wordt vermeden. Niet om het te bagatelliseren, maar om het bespreekbaar te maken. Het is een benadering die troostend kan zijn voor velen: het leven vieren, ook in de momenten dat het eindigt.
Bewust van de realiteit
Achter de scherpe opmerkingen en grappen schuilt ook een zekere melancholie. Johan beseft dat het leven eindig is, en kiest ervoor om daar zelf regie over te voeren. Niet vanuit angst, maar vanuit realisme en de wens om trouw te blijven aan zijn eigen manier van leven.
Het feit dat hij zijn wensen nu al uitspreekt, onderstreept zijn behoefte aan controle en duidelijkheid. Het is een teken van levenswijsheid — weten wat je belangrijk vindt, en dat op je eigen manier willen vormgeven.
“Breng me maar over de straat”
Als het aan Johan Derksen ligt, duurt het nog lang voordat zijn uitvaart überhaupt aan de orde is. Hij geniet van zijn werk, zijn collega’s en het debat aan tafel. Maar wanneer die dag uiteindelijk komt, weet hij precies wat hij niet wil: toespraken, zang en een groots eerbetoon.
Zijn boodschap is helder en eerlijk. Een eenvoudig afscheid, passend bij de persoon die hij is. En die houding, vol overtuiging en zonder opsmuk, wordt breed gewaardeerd.
De mediawereld buigt zich opnieuw over een bekende vraag: hoe ver mogen media gaan bij het publiceren van privébeelden van bekende personen, en in het bijzonder leden van het koninklijk huis? Aanleiding voor deze hernieuwde discussie is een uitzending van Shownieuws, waarin gesproken werd over vakantiefoto’s van royals in badkleding. Hoewel het niet over een concreet voorval ging, leidde het hypothetische voorbeeld — een bikinifoto van koningin Máxima — tot levendige reacties.
De discussie raakt aan belangrijke thema’s: de verhouding tussen privacy en persvrijheid, het publieke belang, en de vraag waar de grens ligt tussen nieuws en privéleven.
Het spanningsveld tussen publieke functie en privéleven
In de uitzending werd onder meer verwezen naar recente ontwikkelingen in Spanje, waar foto’s van kroonprinses Leonor in badkleding in een roddelblad verschenen. Ze is negentien jaar oud en staat in de belangstelling vanwege haar rol binnen het Spaanse koningshuis. De beelden veroorzaakten een golf aan reacties, met als rode draad: hoe ver mag je gaan als het om een jong volwassene met een publieke functie gaat?
In Nederland werd vervolgens de vergelijking gemaakt met koningin Máxima. Wat als zij op het strand gefotografeerd wordt? Mag dat gepubliceerd worden? Of is ook zij, ondanks haar publieke rol, in haar vrije tijd beschermd tegen ongevraagde media-aandacht?
Een bijzondere afspraak: de Nederlandse mediacode
De Nederlandse situatie wijkt af van die in veel andere landen. Sinds 2005 bestaat er een zogeheten mediacode: een afspraak tussen het Koninklijk Huis en de pers. Deze informele regeling houdt in dat leden van het koningshuis in hun privésfeer met rust gelaten worden, zolang zij niet optreden in hun officiële rol.
Als tegenprestatie zorgt de Rijksvoorlichtingsdienst regelmatig voor fotomomenten en beelden waarop de familie ook in een informele setting te zien is — denk aan vakantiesessies of fotoshoots in de tuin van Huis ten Bosch. Deze afspraak moet het evenwicht bewaken tussen mediabelang en privacy.
Wat gebeurt er als zo’n beeld toch opduikt?
Toch kan het voorkomen dat er — bijvoorbeeld op vakantie in het buitenland — een beeld gemaakt wordt van een lid van het koninklijk huis in een ontspannen setting. Wat dan? Is publicatie toegestaan?
Volgens royaltykenners zoals Sandra Schuurhof is het antwoord simpel: in de meeste gevallen is publicatie niet passend. “Iemand als koningin Máxima moet ook gewoon haar vrije momenten kunnen hebben zonder dat daar foto’s van worden verspreid,” zei ze in de uitzending van Shownieuws. “We moeten niet vergeten dat het ook gewoon mensen zijn.”
Wat zegt de wet?
Volgens Nederlandse wetgeving mag iedereen op een openbare plek gefotografeerd worden, mits dat gebeurt zonder overlast of hinder. Maar het verspreiden van beelden is een ander verhaal. Daar geldt het recht op privacy — zeker voor publieke figuren.
Bij leden van het koningshuis wordt de privacy extra zorgvuldig beschermd. Niet alleen vanwege hun rol, maar ook omdat er al afspraken bestaan over beeldvorming. Wanneer media hier van afwijken en zonder toestemming foto’s publiceren, volgt meestal een juridische beoordeling. De rechter kijkt dan of er sprake is van nieuwswaarde of schending van persoonlijke levenssfeer.
Eerdere rechtszaken over privébeelden
Er zijn in het verleden meerdere rechtszaken geweest rondom dit thema. In 2009 werd het Duitse tijdschrift Bunte aangeklaagd na het publiceren van foto’s van koning Willem-Alexander en koningin Máxima op vakantie. De rechter oordeelde dat de beelden onrechtmatig waren, ondanks dat ze op een openbaar strand waren gemaakt.
Ook in andere Europese landen, zoals Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, zijn rechtszaken gevoerd over vakantiefoto’s van royals. De uitkomsten verschillen, afhankelijk van de context, het medium en de lokale wetgeving.
Publieke functie en privacy: waar ligt de balans?
Een veelgehoorde tegenwerping is dat het koningshuis gefinancierd wordt met belastinggeld, en dat daar transparantie tegenover zou moeten staan. In de uitzending merkte een van de gasten op dat er jaarlijks miljoenen euro’s naar het koningshuis gaan. “Mag daar dan geen foto tegenover staan?”, was de stelling.
Deskundigen stellen echter dat het tonen van een vakantiefoto weinig tot geen journalistieke waarde heeft. “Beelden van iemand in badkleding zeggen niets over hoe diegene functioneert in hun rol,” aldus Schuurhof. “Het is geen nieuws, het is nieuwsgierigheid.”
Internationaal perspectief
In landen als Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Monaco wordt de privacy van royals minder streng bewaakt. Daar verschijnen geregeld foto’s in populaire tijdschriften van leden van het koningshuis in privésetting. Hoewel het leidt tot publieke discussie, wordt zelden juridische actie ondernomen.
Nederland geldt internationaal als uitzondering door de combinatie van juridische bescherming én de mediacode. Nederlandse media houden zich hier over het algemeen goed aan. Niet alleen vanwege de afspraken, maar ook omdat het publiek vaak begrip toont voor het belang van privacy — zelfs voor mensen in de schijnwerpers.
Media-ethiek: wat is verantwoord?
De kern van het debat ligt dan ook bij de ethische kant van het verhaal. Juridisch mag er soms meer dan moreel wenselijk is. De centrale vraag: moeten media alleen doen wat mag, of ook kijken naar wat gepast is?
Veel mediaprofessionals vinden dat het morele kompas leidend moet zijn. De keuze om een foto te publiceren moet niet alleen afhangen van juridische gronden, maar ook van overwegingen zoals respect, relevantie en proportionaliteit.
Reactie van het publiek
Op sociale media is het publiek verdeeld. Waar de één vindt dat publieke figuren automatisch een deel van hun privacy opgeven, benadrukt de ander juist dat iedereen recht heeft op ongestoorde rust — zeker tijdens vakantie of vrije tijd met het gezin.
Opvallend is dat veel mensen Máxima en haar gezin graag zien in een informele context, maar alleen wanneer dat gebeurt op initiatief van het koninklijk huis zelf, zoals bij georganiseerde fotomomenten. Ongevraagde beelden roepen vaker weerstand op.
Tot slot: beelden zijn meer dan pixels
Het gesprek over bikinifoto’s van een koningin gaat uiteindelijk niet over badkleding of stranden. Het gaat over grenzen, verantwoordelijkheid en wederzijds respect. Media hebben de macht om beelden te verspreiden, maar ook de verantwoordelijkheid om dat met zorg te doen.
De mediacode in Nederland biedt een werkbaar evenwicht tussen vrijheid van pers en bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Zolang beelden geen nieuwswaarde hebben, geen maatschappelijk belang dienen en geen toestemming is verkregen, lijkt het devies helder: laat privé gewoon privé zijn.
