Algemeen
Deze zes bekende winkelketens nemen geen contant geld meer aan!
Contant geld verdwijnt langzaam uit het straatbeeld. Waar vroeger bankbiljetten en muntgeld de standaard waren, zien we tegenwoordig steeds vaker pinautomaten verdwijnen, winkels die geen cash meer accepteren en consumenten die massaal overstappen op contactloos betalen. Maar is deze trend naar een volledig digitale economie alleen maar positief? Of schuilen er ook risico’s en nadelen achter deze ontwikkeling?
In dit artikel bekijken we de voordelen, de zorgen en de maatschappelijke gevolgen van een samenleving zonder contant geld. Ook staan we stil bij mogelijke oplossingen om digitale betalingen toegankelijker én veiliger te maken voor iedereen.
Bedrijven stappen massaal over op digitale betalingen
Steeds meer bedrijven kiezen ervoor om geen contant geld meer aan te nemen. In het Verenigd Koninkrijk is deze trend duidelijk zichtbaar: bekende horecaketens, supermarkten en winkelketens geven cash de rug toe.
Zo heeft restaurantketen Zizzi ervoor gekozen volledig cashless te gaan. Volgens het bedrijf zorgt dit voor een efficiënter betalingsproces, meer veiligheid voor personeel en klanten, en minder kans op fouten bij het afrekenen. Ook Gail’s Bakery sluit zich hierbij aan. Zij noemen het beperken van CO2-uitstoot als een bijkomend voordeel, omdat er minder behoefte is aan fysiek transport van geld.
Niet alleen restaurants nemen deze stap. Supermarktketen Asda accepteert in bijna 270 van haar tankstations geen contant geld meer. Ook Tesco heeft in 40 cafés de mogelijkheid tot contante betaling afgeschaft. Bij Sainsbury’s wordt contant geld nog geaccepteerd, maar ook daar groeit het aantal filialen dat overstapt op uitsluitend digitale betaalmethoden.
Waarom kiezen bedrijven voor een cashloos systeem?
Er zijn meerdere redenen waarom bedrijven liever geen contant geld meer aannemen:
- Snellere transacties: Klanten hoeven geen wisselgeld te ontvangen, wat het afrekenen versnelt.
- Lagere operationele kosten: Het beheren, tellen en afstorten van contant geld is arbeidsintensief en kostbaar.
- Minder kans op diefstal of fraude: Zonder cash in de kassa zijn bedrijven minder aantrekkelijk voor overvallers.
- Efficiëntere administratie: Digitale betalingen worden automatisch geregistreerd en zijn eenvoudiger te verwerken in boekhoudsystemen.
Voor veel bedrijven is de overstap dan ook een logische stap richting meer efficiëntie en veiligheid.
Kwetsbare groepen worden geraakt door digitalisering
Toch is niet iedereen blij met deze ontwikkeling. De overstap naar een volledig cashloze economie heeft ook nadelige gevolgen, vooral voor kwetsbare groepen in de samenleving. Denk aan ouderen, mensen met een beperking, personen met een laag inkomen of mensen zonder toegang tot een bankrekening.
Ouderen en mensen zonder digitale vaardigheden
Veel ouderen zijn nog gewend om met contant geld te betalen. Niet iedereen beschikt over een smartphone, bankpas of kennis van digitale betaalapps zoals Apple Pay of Google Pay. Voor deze groep kan een bezoek aan een cashloze winkel of horecagelegenheid een bron van stress of zelfs uitsluiting zijn.
Financiële kwetsbaarheid en budgetbeheer
Contant geld helpt sommige mensen hun uitgaven beter te beheren. Door fysiek geld te gebruiken, houden zij beter overzicht over hun budget. Bij digitale betalingen is het veel lastiger om je bewust te zijn van hoeveel je uitgeeft, vooral met contactloos betalen. Dit verhoogt het risico op impulsieve aankopen en betalingsproblemen.
Uitsluiting door gebrek aan infrastructuur
Niet iedereen heeft een bankrekening of toegang tot digitaal bankieren. Vooral daklozen, vluchtelingen en mensen in armoede zijn afhankelijk van cash. Wanneer contant geld niet meer wordt geaccepteerd, dreigen zij volledig uitgesloten te worden van deelname aan het economisch verkeer.
Is contant geld verplicht in winkels?
Veel consumenten denken dat winkels verplicht zijn om contant geld te accepteren, omdat het een wettig betaalmiddel is. Maar dat is een misverstand. Volgens de Bank of England betekent ‘wettig betaalmiddel’ alleen dat een schuld ermee kan worden voldaan. Winkeliers mogen zelf bepalen welke betaalmethoden zij accepteren. Een winkel mag dus – juridisch gezien – contant geld weigeren en uitsluitend digitale betalingen toestaan.
Gevaren van een volledig digitale betaalwereld
Hoewel digitale betalingen voor velen gemak en snelheid bieden, zijn er ook serieuze risico’s verbonden aan een samenleving zonder cash. Deze risico’s zijn zowel technisch als maatschappelijk van aard.
Kwetsbaarheid bij storingen en cyberaanvallen
Digitale betaalmethoden zijn afhankelijk van technologie. Als er een storing is in het netwerk van een bank, een server platligt of een app tijdelijk niet werkt, kunnen klanten plotseling nergens meer terecht. Een recente storing bij een grote Britse bank liet zien hoe ontwrichtend dat kan zijn.
Ook cyberaanvallen vormen een risico. Hackers kunnen betaalnetwerken platleggen, gegevens stelen of zelfs geld overboeken zonder toestemming. Zonder contant geld als alternatief zijn consumenten volledig overgeleverd aan de grillen van de technologie.
Verlies van privacy en controle
Een andere zorg is het verlies van privacy. Elke digitale betaling wordt geregistreerd en kan worden gevolgd door banken, bedrijven en overheden. Hierdoor ontstaat een vorm van financiële controle die voor sommige burgers onwenselijk is.
In extreme gevallen kunnen transacties zelfs worden geblokkeerd. Denk aan politieke motieven, fouten in systemen of misbruik van macht. Een cashloze samenleving geeft financiële instellingen en techbedrijven ongekende macht over hoe mensen hun geld kunnen gebruiken.
Oplossingen voor een inclusieve digitale economie
Om de voordelen van digitaal betalen te combineren met sociale rechtvaardigheid, moeten overheden en bedrijven maatregelen nemen die uitsluiting voorkomen. Een volledig cashloze samenleving mag nooit betekenen dat bepaalde groepen worden buitengesloten.
Mogelijke stappen richting inclusiviteit:
- Wettelijke bescherming van contant geld: Overheden kunnen winkels verplichten om ten minste één vorm van contante betaling te blijven accepteren.
- Educatie en digitale vaardigheden: Door trainingen en hulp aan te bieden, kunnen meer mensen veilig en bewust gebruik maken van digitale betaalmiddelen.
- Hybride systemen: Winkels en bedrijven kunnen zowel contante als digitale betalingen accepteren, zodat klanten zelf kunnen kiezen.
- Toegang tot alternatieve diensten: Voor mensen zonder bankrekening kunnen prepaidkaarten of gemeenschapsbanken een uitkomst bieden.
Conclusie: balanceren tussen innovatie en toegankelijkheid
De verschuiving naar een cashloze samenleving is niet meer te stoppen. Het biedt onmiskenbare voordelen op het gebied van snelheid, veiligheid en gemak. Toch mogen we niet blind zijn voor de risico’s en de nadelen die deze digitalisering met zich meebrengt.
Een samenleving zonder contant geld dreigt kwetsbare groepen te raken, privacy te ondermijnen en de afhankelijkheid van technologie te vergroten. Daarom is het cruciaal dat beleidsmakers, bedrijven én consumenten nadenken over een balans tussen innovatie en inclusiviteit.
Contant geld mag dan op zijn retour zijn, maar het blijft – voorlopig – een belangrijke levenslijn voor miljoenen mensen wereldwijd. Alleen als digitale vooruitgang hand in hand gaat met sociale verantwoordelijkheid, kan een cashloze toekomst echt duurzaam en eerlijk zijn.
Bedrijven stappen massaal over op digitale betalingen
Benieuwd naar jouw mening over contant geld? Denk jij dat winkels verplicht moeten blijven om cash te accepteren? Deel je gedachten onder dit artikel of op sociale media en laat het debat voortleven
Algemeen
Politieagent aangehouden in zaak Fabian: Wat we weten en nog niet weten over de noodlottige achtervolging
Meer dan een week na het noodlottige incident waarbij een 11-jarige jongen, Fabian, om het leven kwam na een politieachtervolging in Ganshoren, heeft het parket van Brussel een update gegeven over het lopende onderzoek. Hoewel veel aspecten van de zaak zijn opgehelderd, blijven er nog belangrijke vragen onbeantwoord. Dit overzicht duikt dieper in de bevindingen en de lopende onderzoeken.
De Start van het Onderzoek en de Rol van Comité P
Op maandag 2 juni kwam Fabian tragisch om het leven onder de wielen van een politievoertuig, dat hem volgde tot in het Elisabethpark in Ganshoren. Direct na het incident startte het parket een onderzoek en werd het Comité P, het orgaan dat toezicht houdt op de politiediensten, ingeschakeld om de omstandigheden nauwgezet uit te klaren. Procureur Julien Moinil benadrukte tijdens een persconferentie de intensieve inspanningen die zijn geleverd: “Ze hebben dag en nacht gewerkt om het zo snel mogelijk uit te klaren.”
De betrokkenheid van Comité P is conform de standaardprocedures bij dergelijke zware incidenten waarbij de politie is betrokken. De eerste vaststellingen werden gedaan door een andere Brusselse politiezone, om onafhankelijkheid te waarborgen. Het onderzoek is inmiddels uitgebreid tot een gerechtelijk onderzoek onder leiding van een onderzoeksrechter. De reden hiervoor is het ontdekken van tegenstrijdigheden tussen de verklaringen van de betrokken agenten en de objectieve feiten die uit het onderzoek naar voren kwamen. Om deze inconsistenties op te helderen, zijn de agenten ondervraagd (en zullen opnieuw worden ondervraagd), zijn huiszoekingen verricht en zijn de mobiele telefoons van de agenten in beslag genomen voor analyse.
Belangrijke Bevindingen Over het Incident
Het onderzoek heeft inmiddels verschillende cruciale zaken verduidelijkt:
- Motief van de achtervolging: Het enige motief voor de achtervolging was dat Fabian op een elektrische step reed. Er was geen sprake van drugsgerelateerde activiteiten, agressie of diefstal. De politie wilde de jongen controleren vanwege de minimumleeftijd van 16 jaar voor elektrische steps in België, met enkele uitzonderingen.
- Verloop van de achtervolging: De bevindingen over de achtervolging stemmen niet altijd overeen met de verklaringen van de agenten. Getuigen en experts suggereren dat er (vermoedelijk) geen zwaailicht of sirene is gebruikt. Daarnaast reed het politievoertuig “meer dan 40 kilometer per uur in een park dat niet toegankelijk is voor auto’s en waar voetgangers wandelen.”
Juridische Kwalificatie: Kwaadwillige Belemmering van het Verkeer met de Dood tot Gevolg
De agent die het voertuig bestuurde, is momenteel aangehouden met een enkelband op verdenking van “kwaadwillige belemmering van het verkeer met de dood tot gevolg.” Procureur Moinil verklaarde: “Er is geen twijfel over dat ze geen intentie hadden om de jongen te doden, maar ze wilden hem wel te allen prijze onderscheppen.”
Deze juridische kwalificatie is opgenomen in het Belgische strafwetboek (artikel 406-408). Het betreft een overtreding waarbij iemand moedwillig het verkeer belemmert op een wijze die gevaar kan opleveren voor vervoermiddelen of ongevallen kan veroorzaken. De wet voorziet in straffen variërend van vijf tot tien jaar opsluiting. In theorie kunnen de straffen oplopen tot 20 à 30 jaar indien het de dood tot gevolg heeft.
Er zijn precedenten voor deze kwalificatie:
- In 2021 werd de chauffeur van een bestelwagen veroordeeld tot vier jaar cel voor gevaarlijke manoeuvres tijdens een politieachtervolging waarbij een kind om het leven kwam.
- In 2015 kregen 17 vakbondsleden voorwaardelijke straffen voor kwaadwillige belemmering nadat zij een snelweg hadden geblokkeerd tijdens een stakingsactie, wat leidde tot lange files. In dit specifieke geval oordeelde Justitie dat er geen direct causaal verband was tussen de blokkade en het overlijden van een patiënte die daardoor te laat in het ziekenhuis aankwam.
Belangrijke Openstaande Vragen in het Onderzoek
Ondanks de reeds verkregen duidelijkheid, blijven er voor het parket nog cruciale vragen openstaan waarop de onderzoeksrechter een antwoord moet vinden:
- Exacte doodsoorzaak van Fabian: De belangrijkste vraag is hoe Fabian precies om het leven kwam. “Is de jongen gevallen en daarna overreden? Of is hij aangereden?” Getuigenverslagen suggereren dat de jongen door het politievoertuig werd overreden, en de wetsarts concludeert dat hij stierf doordat de banden zijn hoofd raakten.
- Toegang tot het park en training: Er moet worden onderzocht of de agenten wel bevoegd waren om in het park te rijden en of ze voldoende zijn opgeleid voor dit type politieachtervolgingen.
Aanvullende Onderzoeken Lopen
Naast het onderzoek naar de dodelijke politieachtervolging lopen er nog twee opsporingsonderzoeken:
- De elektrische step: De elektrische step waar Fabian mee reed, wordt nauwkeurig onderzocht. De vraag is of de step, van Chinese makelij, voldoet aan de Belgische en Europese wetgeving. Procureur Moinil benadrukt de gevaren van dergelijke steps: “Die steps zijn gevaarlijk. Er gebeuren tientallen ongevallen, soms met zwaargewonden of doden tot gevolg. Die steps gaan soms tot 90 kilometer per uur, terwijl de maximumsnelheid op 25 ligt.” Zowel het Chinese merk als de verkoper in Brussel worden kritisch bekeken. De winkel van de verkoper is verzegeld, en er is 63.450 euro aan contant geld en een kleine hoeveelheid drugs in beslag genomen.
- Lekken naar de pers: Het parket is zeer verbolgen over de lekken van proces-verbalen naar de pers. Met name het eerste proces-verbaal dat door een mediakanaal werd gepubliceerd, heeft tot grote ontsteltenis geleid. Moinil sprak over een “integriteitsvraag, namelijk die van het beroepsgeheim” en verklaarde: “Ik kan niet accepteren dat politieagenten dit verspreiden, hier staat een straf op van drie jaar.” Comité P heeft geconstateerd dat het betreffende proces-verbaal tientallen keren onwettig is ingezien. Moinil benadrukte de gevoeligheid van de gelekte informatie, waaronder adressen en vertrouwelijke gegevens, en het leed dat dit de familie van Fabian, die in het buitenland verbleef voor de begrafenis, heeft berokkend. Het parket zal de familie van Fabian ontvangen om hen te informeren.
Dit bericht op Instagram bekijken